پاسخ – راه حل اختلاف مالی در یک قرارداد مشارکت مدنی
- مطابق قانون مدنی، شرکت عبارت است از اجتماع حقوق مالکین متعدد در شی واحد به نحو اشاعه. یکی از انواع این شراکتها، مشارکت مدنی است. تحقق مشارکت مدنی زمانی است که شرکا مطابق قرارداد سهم الشرکه نقدی خود را در بانکی که برای شرکت افتتاح میگردد واریز نمایند.
- پرداخت سهم الشرکه توط شرکا میتواند طبق قرارداد بطور همزمان نسبت به سهم الشرکه صورت گیرد یا به دفعات پرداخت گردد.
- همچنین در مواردی که سهم و سرمایه طرفین مشخص نگردیده است، اصل بر بالنصفه بودن میباشد و تأمین آن بر عهده ی هریک از شرکا میباشد.
- قرارداد مشارکت مدنی قراردادی است که از طریق آن اشخاص حقیقی یا حقوقی سرمایه خود را بصورت سهم الشرکه نقدی یا غیرنقدی تقویم کرده و به صورت مشاع و برای انجام کار معین در زمینه فعالیتهای تولیدی، بازرگانی و خدماتی برای مدت محدود و به قصد انتفاع بکار میگیرند. بنابراین درآمیختن سهم الشرکه نقدی طرفین به نحو مشاع از مشخصات اصلی این قرارداد میباشد. این قرارداد بر مبنای ماده 10 قانون مدنی و با توافق و تفاهم طرفین منعقد میگردد.
- مطابق ماده 10 قانون مدنی، قراردادهای خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نموده اند نافذ است؛ البته ارادهی طرفن تا جایی نافذ میباشد که مخالف نظم عمومی یا قوانین آمره نباشد.
- بنابراین، توافقاتی که طرفین در این قرارداد در مورد مدت قرارداد، سهم الشرکه، جزئیات معامله و.. میکنند لازم الاجرا میباشد.
- لازم به ذکر است ک قرارداد مشارکت مدنی همچون سایر قراردادها میتواند بطور شفاهی نیز واقع گردد و مکتوب نبودن آن موجب عدم اجرای قوانین و مقررات نسبت به تخلفات انجام شده در آن نمیباشد و شخص مدعی با در دست داشتن مدارک میتواند دادخواستی مبنی بر عدم رعایت قوانین و مقررات در قرارداد مشاکت مدنی به طرفیت خوانده تقدیم نماید.
- در شرکت، شریک مال خود را به مالکیت شریک دیگر در نیاورده است و به او صرفا اجازه ی تصرف داده است؛ بنابراین ید شریک امانی محسوب میگردد.
- ید امانی زمانی محقق میشود که شخصی که مالک یا قائم مقام قانونی یا شرعی مالک است مالی را در اختیار شخص دیگر قرار داده و اجازهی تصرف به او بدهد، در این صورت ید متصرف امانی خواهد بود.
- امین یا همان متصرفی که ید امانی دارد مسئول خساراتی که به مال وارد میشود نیست مگر در صورت تعدی و تقریط. تعدی به معنای تصرفات خارج از حدود ان مالک یا برخلاف عرف بوده و تفریط به معنای کوتاهی در مراقبت از مال میباشد.
- میتوان گفت تعدی جنبه ی اثباتی و انجام دادن فعل داشته و تفریط جنبه ی منفی و ترک فعل دارد. بنابراین شخصی که مال در دست اوست در صورت تحقق یکی از دو امر مذکور ید امانیاش به ید ضمانی تبدیل گردیده و ضامن میباشد.
- در این حالت او بطور مطلق مسئول هر گونه خسارتی است که به مال وارد میآید، چه بر اثر تعدی و تفریط و چه بر اثر علتی دیگر. علاوه بر مال شریک که در دست شریک دیگر قرار دارد، در خصوص اداره ی مال مشترک نیز مطابق قانون مدنی شریکی که به این کار مأذون شده است مسئول خسارات وارده که حاصل از اعمال او بوده نمیباشد مگر در صورت تعدی و تفریط.
- بنابراین تعدی و تفریط مدیر مشارکت مدنی موجب ضامن بود او گردیده و از این نظر مسئول خسارات وارده به مال مشترک میباشد.
پاسخ کارشناس به سوال مطرح شده
در رابطه با سوالی که طرح فرمودید باید گفت به عنوان شخص متضرر جهت جبران خسارتی که در نتیجهی تعدی یا تفریط شریک در مال و در ادارهی مال در یک قرارداد مشارکت مدنی وارد شده است، باید تجاوز شریک از حدود اذن یا عرف و همچنین کوتاهی او در ادارهی مال را اثبات نمایید. همچنین مطابق قانون مدنی عقد شرکت شما بدون نیاز به آوردن دلیل خاصی قادر به تقاضای تقسیم مال مشترک را بنمایید.
مواد قانونی قابل استناد - روش حل اختلاف در قرارداد شراکت
ماده 10 قانون مدنی
قراردادهاي خصوصی نسبت به کسانی که آن را منعقد نمودهاند، در صورتی که مخالف صریح قانون نباشد، نافذ است.
ماده 191 قانون مدنی
عقد محقق میشود به قصد انشاء به شرط مقرون بودن به چیزي که دلالت بر قصد کند.
ماده 193 قانون مدنی
انشاء معامله ممکن است به وسیلهي عملی که مبین قصد و رضا باشد مثل قبض و اقباض حاصل گردد مگر در مواردي که قانون استثناء کرده باشد
ماده 194 قانون مدنی
الفاظ و اشارات و اعمال دیگر که متعاملین به وسیلهي آن، انشاء معامله مینمایند باید موافق باشد به نحوي که احد طرفین، همان عقدي را قبول کند که طرف دیگر قصد انشاء آن را داشته است والا معامله باطل خواهد بود
ماده 219 قانون مدنی
عقودي که بر طبق قانون واقع شده باشد، بین متعاملین و قائممقام آنها لازمالاتباع است مگر این که به رضاي طرفین اقاله یا به علت قانونی فسخ شود.
ماده 493 قانون مدنی
مستأجر نسبت به عین مستأجره ضامن نیست به این معنی که اگر عین مستأجره بدون تفریط یا تعدي او کلاً یا بعضاً تلف شود مسئول نخواهد بود ولی اگر مستأجر تفریط یا تعدي نماید ضامن است اگر چه نقص در نتیجهي تفریط یا تعدي حاصل نشده باشد.
ماده577 قانون مدنی
شریکی که در ضمن عقد به اداره کردن اموال مشترك مأذون شده است میتواند هر عملی را که لازمهي اداره کردن است انجام دهد و به هیچ وجه مسئول خسارات حاصله از اعمال خود نخواهد بود مگر در صورت تفریط یا تعدي .
ماده 584 قانون مدنی
شریکی که مالالشر که در ید اوست، در حکم امین است و ضامن تلف و نقص آن نمیشود مگر در صورت تفریط یا تعدي.
ماده 951 قانون مدنی
تعدي، تجاوز نمودن از حدود اذن یا متعارف است نسبت به مال یا حق دیگري.
ماده 952 قانون مدنی
تفریط عبارت است از ترك عملی که به موجب قرارداد یا متعارف براي حفظ مال غیر لازم است.
ماده 953 قانون مدنی
تقصیر اعم است از تفریط و تعدي.
ماده 589 قانون مدنی
هر شریکالمال میتواند هر وقت بخواهد تقاضاي تقسیم مال مشترك را بنماید مگر در مواردي که تقسیم به موجب این قانون ممنوع یا شرکا به وجه ملزمی ملتزم بر عدم تقسیم شده باشند .
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی