مسئولیت ضامن و قابلیت وصول سفته ضمانت
- عقد ضمان میان شخص ضمانت کننده و شخص طلبکار بسته می شود و رکن اصلی آن تعهدی است که ضامن برای ادای دین مدیون به مضمون له می دهد.
- انتقال ذمه ی مدیون به ضمان و بری شدن ذمه ی مدیون اثر طبیعی عقد می باشد و ضامن ملزم به پرداخت دین می باشد (البته در ضمان تجاری بدهکار اصلی در کنار ضامن مسئولت پرداخت بدهی را خواهد داشت). با این حال ضامن می تواند در ضمان عنوان کند که در صورتی که مدیون دین خود را نپرداخت، او (ضامن) دین را پرداخت خواهد کرد.
- لازم است توجه شود که تعلیق خود ضمان، یعنی اینکه شخص ضامن شدن خود را معلق به عدم پرداخت کند عقد باطل را می نماید و ضامن تنها می تواند التزام به تأدیه را پس از عقد ضمان معلق کند به عدم پرداخت مدیون.
- ضمانت در اسناد تجاری همچون چک هم تحقق یافته و ضامن متعهد می گردد تا در موعد مقرر یعنی تاریخ سررسید مبلغ مندرج بر روی سند را با رعایت تشریفات قانونی به طلبکار یا مضمون له پرداخت نماید.
- مطابق ماده 249 قانون تجارت، ضامنی که ضمانت برات دهنده یا محال علیه یا ظهرنویسی را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت نموده است.
- بنابراین حدود مسئولیت ضامن مثل مضمون عنه است و از طرف دیگر ضامن می تواند همان ایراداتی را که مضمون عنه به آن استناد می کند استناد نماید.
- سفته نیز همانند چک نوعی سند تجاری بوده که صادر کننده در آن متعهد می شود تا مبلغ معینی را در تاریخی معین یا عندالمطالبه در وجه شخص معین یا حواله کرد او یا در وجه حامل کارسازی نمایند. بنابراین صادرکننده ی سفته متعهد به وصول مبلغی است که متعهد گردیده در غیر این صورت دارنده در تاریخ سررسید قادر خواهد بود تا چنانچه سفته پرداخت نگردید واخواست نماید.
- خسارت تاخیر تادیه در سفته از زمان مطالبه وجه بوده و مطابق قانون مدنی با وجود سه شرط قابل مطالبه می باشد:
1- تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه
2- توانایی مالی صادر کننده و امتناع وی از پرداخت وجه سفته
3- مطالبه دارنده سفته. سفته ضمانت اصولا بابت پرداخت صادر نگردیده و هدف آن ضمانت انجام تعهد می باشد. بنابراین صادرکننده سفته همانند ضامن بوده و احکام ضامن بر او بار می شود.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص حدود مسئولیت ضامن سفته
در پاسخ به سوالی که مطرح کردید باید گفت شما می باید مبلغی را که اصل بدهی شما است و آماده کرده اید به شعبه 12 ببرید شماره حساب دادگستری رو بگیرید واریز کنید به صندوق دادگستری. فیش واریز خود را ببرید به شعبه ای که سفته ها در جریان هست با این کار هر دو پرونده را می بندید.
اما در خصوص خسارت تاخیر تادیه و یا هزینه های دادرسی باید گفت مطابق تبصره الحاقی ماده قانون صدور چک دارنده می تواند حکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینههای وارد شده که مستقیما و بطور متعارف در جهتوصول طلب خود از ناحیه وی
متحمل شده است اعم از آنکه قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد از دادگاه تقاضا نماید. با این حال نظر قاضی شعبه ای که چک در جریان هست در این رابطه مهم می باشد. سعی کنید روی احساسات قاضی کار کنید و نظرش رو جلب کنید.
مستندات قانونی - مسئولیت ضامن سفته امانی - ضمانت
قانون الحاق یک تبصره به ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب 1375.2.12 ماده واحده -
متن زیر به عنوان تبصره به ماده (2) قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب 1375.2.12 مجلس شورای اسلامی الحاقمیگردد:
تبصره - دارنده چک میتواند محکومیت صادرکننده را نسبت به پرداخت کلیه خسارات و هزینههای وارد شده که مستقیما و بطور متعارف در جهتوصول طلب خود از ناحیه وی متحمل شده است اعم از آنکه قبل از صدور حکم یا پس از آن باشد از دادگاه تقاضا نماید. در صورتی که دارنده چکجبران خسارت و هزینههای مزبور را پس از صدور حکم درخواست کند - باید درخواست خود را به همان دادگاه صادرکننده حکم- تقدیم نماید.
ماده 522 قانون آیین دادرسی مدنی
در دعاویی که موضوع آن دین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبه کار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد مگر اینکه طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.
ماده 684 قانون مدنی
عقد ضمان عبارت است از این که شخصی مالی را که بر ذمهي دیگري است به عهده بگیرد. متعهد را ضامن طرف دیگر را مضمونله و شخص ثالث رامضمونعنه یا مدیون اصلی میگویند
ماده 685 قانون مدنی
در ضمان، رضاي مدیون اصلی شرط نیست
ماده 698 قانون مدنی
بعد از این که ضمان به طور صحیح واقع شد ذمه ي مضمون عنه بري و ذمه ي ضامن به مضمون له مشغول میشود .
ماده 699 قانون مدنی
تعلیق در ضمان مثل این که ضامن قید کند که اگر مدیون نداد من ضامنم باطل است ولی التزام به تأدیه ممکن است معلق باشد .
ماده 700 قانون مدنی
تعلیق ضمان به شرایط صحت آن مثل این که ضامن قید کند که اگر مضمون عنه مدیون باشد، من ضامنم، موجب بطلان آن نمیشود
ماده ۷۰۹ قانون مدنی
ضامن حق رجوع به مضمون عنه ندارد مگر بعد از اداء دین ولی میتواند در صورتی که مضمونعنه ملتزم شده باشد که در مدت معینیبرائت او را تحصیل نماید و مدت مزبور هم منقضی شده باشد رجوع کند.
ماده ۷۱۰ قانون مدنی
اگر ضامن با رضایت مضمونله حواله کند به کسی که دین را بدهد و آن شخص قبول نماید مثل آنست که دین را ادا کرده است و حق رجوع به مضمونعنه دارد و همچنین است حواله مضمونله به عهده ضامن.
ماده ۷۱۱ قانون مدنی
اگر ضامن دین را تادیه کند و مضمون عنه آن را ثانیاً بپردازد ضامن حق رجوع به مضمونله نخواهد داشت و باید به مضمونعنه مراجعهکند و مضمونعنه میتواند از مضمونله آنچه را که گرفته است مسترد دارد.
ماده ۷۱۲ قانون مدنی
هر گاه مضمونله فوت شود و ضامن وارث او باشد حق رجوع به مضمونعنه دارد.
ماده ۷۱۳ قانون مدنی
اگر ضامن به مضمونله کمتر از دین داده باشد زیاده بر آنچه داده نمیتواند از مدیون مطالبه کند اگر چه دین را صلح بکمتر کرده باشد.
ماده ۷۱۴ قانون مدنی
اگر ضامن زیادتر از دین به داین بدهد حق رجوع به زیاده ندارد مگر در صورتی که به اذن مضمونعنه داده باشد.
ماده ۷۱۵ قانون مدنی
هر گاه دین مدت داشته و ضامن قبل از موعد آن را بدهد مادام که دین حال نشده است نمیتواند از مدیون مطالبه کند.
ماده ۷۱۶ قانون مدنی
در صورتی که دین حال باشد هر وقت ضامن ادا کند میتواند رجوع به مضمونعنه نماید هر چند ضمان مدت داشته و موعد آن نرسیده باشد مگر آنکه مضمونعنه اذن به ضمان موجل داده باشد.
ماده ۷۱۷ قانون مدنی
هر گاه مضمونعنه دین را ادا کند ضامن بری میشود هر چند ضامن به مضمونعنه اذن در ادا نداده باشد.
ماده ۷۱۸ قانون مدنی
هر گاه مضمونله ضامن را از دین ابراء کند ضامن و مضمونعنه هر دو بری میشوند.
ماده ۷۱۹ قانون مدنی
هر گاه مضمونله ضامن را ابراء یا دیگری مجاناً دین را بدهد ضامن حق رجوع به مضمونعنه ندارد.
ماده ۷۲۰ قانون مدنی
ضامنی که به قصد تبرع ضمانت کرده باشد حق رجوع به مضمونعنه ندارد.
ماده 402 قانون تجارت
ضامن وقتی حق دارد از مضمونله تقاضا نماید که بدواً به مدیون اصلی رجوع کرده و در صورت عدم وصول طلب به او رجوع نماید کهبین طرفین (خواه ضمن قرارداد مخصوص خواه در خود ضمانتنامه) این ترتیب مقرر شده باشد.
ماده 403 قانون تجارت
در کلیه مواردی که به موجب قوانین یا موافق قراردادهای خصوصی ضمانت تضامنی باشد طلبکار میتواند به ضامن و مدیون اصلیمجتمعاً رجوع کرده یا پس از رجوع به یکی از آنها و عدم وصول طلب خود برای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع نماید
ماده 407 قانون تجارت
اگر حق مطالبه دین اصلی مشروط به اخطار قبلی است این اخطار نسبت به ضامن نیز باید به عمل آید.
پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما