شکایت از همسر بابت ترک منزل و اثبات نشوز

^{_{پاسخ - اثبات نشوز و ترک منزل و شکایت عدم تمکین}}

• طبق ماده 1102 قانون مدنی، همین که عقد نکاح بطور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین، موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میگردد. عقد نکاح، دارای آثار مالی و غیر مالی است.
• تمکین یکی از آثار غیر مالی مترتب بر عقد نکاح است و حسن معاشرت، معاضدت و برقراری رابطه زناشویی در حد متعارف از مصادیق تمکین می باشد.
• ماده 1108 قانون مدنی بیان می دارد هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.  
• بنابراین، تعریف قانونی نشوز زوجه خروج وی از ایفای وظایف زوجیت است که ضمانت اجرای آن عدم تعلق نفقه به زوجه می باشد. همچنین زوج می تواند با استناد به عدم تمکین زوجه از دادگاه صالح تقاضای ازدواج مجدد بنماید.
• لازم به ذکر است مواردی وجود دارد که به موجب آن ها زن می تواند از شوهر تمکین نکرده و با وجود عدم تمکین، مستحق نفقه باشد. این موارد عبارت اند از:

1- بیماری شوهر
2- بیماری و ناتوانی زن
3- احتراز از محرمات
4- انجام واجبات
5- خوف ضرر بدنی، مالی یا شرافتی
6- حق حبس زوجه

• لازم به ذکر است که ترک منزل توسط زن مانع دریافت مهریه نمی شود و زن می تواند علی رغم ترک منزل مهریه خود را دیافت نمایید. توضیح آنکه مطابق ماده 1082 قانون مدنی به موجب عقد نکاح زن مالک مهریه شده و می تواند هر زمان که بخواهد آن را مطالبه نماید و هر نوع تصرفی را در آن بنماید. نشوز یا عدم تمکین زن تأثیری در حق مطالبه مهریه او نداشته و حتی اگر زن بدون دلیل موجه زندگی زناشویی را ترک نماید، می تواند مهریه خود را مطالبه کند.

پاسخ به پرسش مطرح شده

در پاسخ به پرسش شما باید گفت به موجب ماده 1114 قانون مدنی زن باید در منزلی که شوهر تعیین می کند سکنی گزیند مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد. بنابراین از جمله وظایف قانونی زوجه سکونت در منزل زوج و تمکین از وی میباشد  و ترک منزل مشترک توسط زوجه از مصادیق عدم تمکین می باشد و در صورتی که زوجه بدون وجود عذر قانونی و شرعی (که در موارد بالا ذکر گردید)، از شوهر خود تمکین ننماید، مستحق نفقه نخواهد بود. 
در خصوص شکایت از همسر بابت ترک منزل و اثبات نشوز باید گفت شما می باید ابتدا نسبت به ثبت دادخواست الزام به تمکین علیه زوجه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضائی اقدام نمایید.

باید توجه داشت این دادخواست می بایست در دادگاه خانواده محل اقامت زوجه طرح شود. الزام به تمکین زوجه که در دادخواست توسط زوج تقدیم دادگاه می شود عبارت است از سرپیچی یا خارج شدن زوجه از منزل و خودداری از وظائف زناشوئی.

زمانی که حکم تمکین صادر شد زوجه باید برای رفتن به منزل زوج اقدام نماید، چنانچه زوجه حکم را اجرا نکند و در منزل حضور نیابد نشوز زوجه برای دادگاه اثبات می شود. در این صورت زوج می تواند از پرداخت نفقه به زوجه تا زمانی که او در حال نشوز است امتناع نماید. 
لازم به ذکر است که صرف ارائه دادخواست موجب اثبات عدم تمکین وناشزه بودن زن نمی شود و اگر زن اثبات نماید که تمکین قانونی داشته یا شرایط تمکین فراهم نبوده یا عذر قانونی موجهی داشته دعوی شما رد می شود. رای دادگاه در خصوص الزام به تمکین ظرف ۲۰ روز در دادگاه تجدید نظر قابل تجدید نظر خواهی می باشد.

_{^{مستندات قانونی در خصوص نشوز زن}}

ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی
به مجرد عقد زن مالک مهر میشود و میتواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
تبصره (الحاقی ۱۳۷۶/۴/۲۹) - چنانچه مهریه وجه رایج باشد متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد محاسبه و پرداخت خواهد شد مگر اینکه زوجین در حین اجرای عقد به نحو دیگری تراضی کرده باشند.
آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ تصویب توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با همکاری وزارت دادگستری و وزارت امور اقتصادی و دارائی تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.
ماده ۱۰۸۵ قانون مدنی
زن میتواند تا مهر به او تسلیم نشده از ایفاء وظائفی که در مقابل شوهر دارد امتناع کند مشروط بر اینکه مهر او حال باشد و این امتناع ‌مسقط حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی
همین که نکاح به طور صحت واقع شد روابط زوجیت بین طرفین موجود و حقوق و تکالیف زوجین در مقابل همدیگر برقرار میشود.
ماده ۱۱۰۶ قانون مدنی
در عقد دائم نفقه زن به عهده شوهر است.
ماده ۱۱۰۷ قانون مدنی
نفقه عبارت است از همه نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و خادم در صورت عادت یا احتیاج به واسطه نقصان یا مرض.
ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی
هر گاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظائف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۰۹ قانون مدنی
نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حال نشوز واقع شده باشد لیکن اگر عده از جهت فسخ نکاح‌ یا طلاق بائن باشد زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
ماده ۱۱۱۰ قانون مدنی
در ایام عده وفات، مخارج زندگی زوجه عندالمطالبه از اموال اقاربی که پرداخت نفقه به عهده آنان است (درصورت عدم پرداخت) تامین می گردد.
ماده ۱۱۱۱ قانون مدنی
زن میتواند در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه به محکمه رجوع کند در این صورت محکمه میزان نفقه را معین و شوهر را به دادن آن محکوم خواهد کرد.
ماده ۱۱۱۲ قانون مدنی
اگر اجراء حکم مذکور در ماده قبل ممکن نباشد مطابق ماده ۱۱۲۹ رفتار خواهد شد.
ماده ۱۱۱۳ قانون مدنی
در عقد انقطاع زن حق نفقه ندارد مگر اینکه شرط شده یا آنکه عقد مبنی بر آن جاری شده باشد.
ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی
زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکنی نماید مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد.
ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی
اگر بودن زن با شوهر در یک منزل متضمن خوف ضرر بدنی و یا مالی یا شرافتی برای زن باشد زن میتواند مسکن علیحده اختیار کند‌ و در صورت ثبوت مظنه ضرر مزبور محکمه حکم بازگشت به منزل شوهر نخواهد داد و مادام که زن در بازگشتن به منزل مزبور معذور است نفقه بر‌عهده شوهر خواهد بود.
ماده ۱۱۱۶ قانون مدنی
در مورد ماده فوق مادام که محاکمه بین زوجین خاتمه نیافته محل سکنای زن به تراضی طرفین معین می‌شود و در صورت عدم ‌تراضی محکمه با جلب نظر اقربای نزدیک طرفین منزل زن را معین خواهد نمود و در صورتی که اقربایی نباشد خود محکمه محل مورد اطمینان را‌ معین خواهد کرد.
ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی
هرگاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد زن حق خواهد داشت که از نزدیکی با او امتناع نماید و امتناع به علت ‌مزبور مانع حق نفقه نخواهد بود.
ماده ۱۱۲۹ قانون مدنی
در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او بدادن نفقه زن می‌ تواند برای طلاق به حاکم ‌رجوع کند و حاکم شوهر او را اجبار به طلاق مینماید ‌همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی