پاسخ – قبول یا رد ترکه چه تاثیری در انتقال مسئولیت های متوفی به وراث دارد ؟
- پس از فوت فرد تمامی اموال و دارایی های او قهراً (بدون نیاز به انجام عملی و بدون نیاز به اعمال اراده) تحت مالکیت وراث در می آید.
- این اموال شامل کلیه حقوق مالی و اموال عینی و اعتباری و به طور کلی هر چیزی که مالیت داشته باشد می شود.
- انتقال تکالیف به وراث از حکم انتقال اموال تبعیت نمی کند و فقط تحت شرایطی تکالیف متوفی به ورثه منتقل خواهد شد.
- مسئولیت اعم از کیفری و مدنی امری شخصی بوده و جز در موارد استثنایی فقط خود شخص مسئول پاسخگویی به تعهدات حقوقی و قراردادی و ضمانات قهری و تحمل کیفر خود است.
- قبول یا رد ترکه می تواند در میزان مسئولیت ورثه تاثیر داشته باشد.قانون امور حسبی در مواد 242 به بعد احکام راجع به مفاهیم را آورده است.
- به حکم ماده 248 قانون امور حسبی تاثیر قبول ترکه برای ورثه در ضرورت ادای تمام دیون نسبت به سهم خود موثر خواهد بود.
- مطابق ماده 242 قانون امور حسبی قبول می تواند صریح یا ضمنی باشد و می تواند به موجب سند عادی یا رسمی صورت پذیرد.تصرف حقوقی یا مادی در ترکه نیز می تواند مصداق قبول ضمنی باشد.
- از مجموع مقررات قانون امور حسبی در این مورد (خصوصا ماده 248) می توان چنین نتیجه گرفت که در هیج فرضی ورثه مسئولیتی بیشتر از سهم الارث خود در ادای تکالیف و دیون متوفی نخواهند داشت و متصور نیست که شخصی بتواند برای وصول طلب خود به مازاد بر ترکه و به اموال شخصی وراث مراجعه نماید ((آنجایی که می گوید مگر اینکه ثابت کند دیون زاید بر ترکه بوده)).
- به حکم ماده 254 قانون امور حسبی اثر رد ترکه در صورتی که صحیحاً و مطابق مقررات انجام شود این خواهد بود که اموال متوفی در حکم اموال بلا وارث است و طلبکاران متوفی حتی حق شکایت از ورثه را نیز نخواهند داشت چرا که مالی تحت مالکیت آنها در نیامده.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص تاثیر قبول و رد ترکه در مسئولیت وراث نسبت به تعهدات متوفی
♦ سوال شما دقیقاً این است که اگر ترکه را رد نکنید آیا باید پاسخگو باشید یا نه ؛ عدم رد ترکه مطابق شرایط قانون امور حسبی و یا حتی سکوت ، قبول تفسیر می شود البته در این خصوص تعارضی بین ماده 242 و 249 مشاهده می شود که با توجه به تصریح ماده 249 به نظر می رسد باید به حکم آن عمل نمود.آنجایی که ماده 242 برای قبول عملی صریح یا ضمنی را شرط می داند و به نظر می رسد سکوت را کافی ندانسته اما ماده 249 می گوید رد ترکه باید کتباً یا شفاهاً به دادگاه اطلاع داده شود و در غیر این صورت رد ترکه احراز نمی شود.
♦ در هر حال اگر ترکه را رد نکنید طبیعتاً طرف دعوا ادعا را علیه شما مطرح نموده و به دادرسی دعوت خواهید شد و حکم نیز علیه شما صادر و اجرا خواهد گردید ولی در نهایت حکم صادره مستنبط از ماده 248 قانون امور حسبی فقط علیه ماترک متوفی قابل اجرا و اعمال است.
♦ اگر عین اموال مورد ادعای طرف تحت تصرف شما نیست و در معاملات انجام شده نقشی نداشته اید جای نگرانی نیست، چه حکم راجع به عین باشد و چه راجع وجوه نقد.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.
مستندات قانونی - قبول و رد ترکه
ماده 242 قانون امور حسبی
قبول ترکه ممکن است صریح باشد یا ضمنی. قبول صریح آن است که به موجب سند رسمی یا عادی قبول خود را به دادگاه اطلاع بدهند. قبول ضمنی آن است که عملیاتی در ترکه نمایند که کاشف از قبول ترکه و اداء دیون باشد از قبیل بیع و صلح و هبه و رهن و امثال آن که به طور وضوحکشف از قبول ترکه نماید.
ماده 243 قانون امور حسبی
حفظ ترکه و جمعآوری درآمد و وصول مطالبات و به طور کلی اقدامات راجع به اداره ترکه کاشف از قبول آن نخواهد بود.
ماده 244 قانون امور حسبی
اگر چیزی از ترکه در معرض تلف بوده یا حفظ آن محتاج به هزینهای باشد که متناسب با بهای آن نیست وارث میتواند آن را بفروشد واین عمل قبول ضمنی ترکه محسوب نمیشود. و همچنین در صورتی که برای هزینه کفن و دفن میت و هزینه ضروری دیگر فروش قسمتی از ترکه لازم باشد این عمل قبول ضمنی ترکه محسوبنیست.
ماده 245 قانون امور حسبی
اگر وارثی قبل از قبول یا رد ترکه فوت کند ورثه آن وارث به جای او میتوانند ترکه را قبول یا رد نمایند.
ماده 246 قانون امور حسبی
هر گاه بعضی از ورثه ترکه را قبول و بعضی رد نمایند ترکه باید تحریر شود و بعد از تحریر هم میتوانند قبول یا رد نمایند. وارثی که ترکه را قبول کرده است مادامی که تصرف در ترکه نکرده میتواند رد نماید.
ماده 248 قانون امور حسبی
در صورتی که ورثه ترکه را قبول نمایند هر یک مسئول اداء تمام دیون به نسبت سهم خود خواهند بود مگر اینکه ثابت کنند دیونمتوفی زاید بر ترکه بوده یا ثابت کنند که پس از فوت متوفی ترکه بدون تقصیر آنها تلف شده و باقیمانده ترکه برای پرداخت دیون کافی نیست که در اینصورت نسبت به زائد از ترکه مسئول نخواهند بود.
ماده 249 قانون امور حسبی
وارثی که ترکه را رد میکند باید کتباً یا شفاهاً به دادگاه اطلاع بدهد اطلاع مزبور در دفتر مخصوصی ثبت خواهد شد این رد نباید معلق یامشروط باشد.
ماده 250 قانون امور حسبی
رد ترکه باید در مدت یک ماه از تاریخ اطلاع وارث به فوت مورث به عمل آید اگر در مدت نامبرده رد ترکه به عمل نیاید در حکم قبول ومشمول ماده 248 خواهد بود.
ماده 251 قانون امور حسبی
در صورتی که ترکه تحریر شده باشد مدت مذکور فوق از تاریخ ابلاغ خاتمه تحریر ترکه به وارث شروع میشود.
ماده 252 قانون امور حسبی
اگر وارثی قبل از رد ترکه فوت شود حق رد به ورثه او منتقل میشود.
ماده 253 قانون امور حسبی
اگر وارث عذر موجهی برای عدم اظهار رد در مدت مقرر داشته باشد دادگاه میتواند مهلت مذکور را تمدید یا تجدید کند.
ماده 254 قانون امور حسبی
هر گاه تمام ورثه ترکه را رد نمایند در حکم ترکه متوفای بلاوارث بوده و مطابق مقررات فصل هشتم این باب رفتار میشود لیکن اگر ازدیون متوفی زائدی بماند مال ورثه خواهد بود.
ماده 255 قانون امور حسبی
در صورتی که ورثه فقط مطابق صورت تحریر ترکه، ترکه و دیون را قبول کنند باید در ظرف مدت یک ماه از تاریخ فوت مورث اینمطلب را به دادگاه بخش اطلاع دهند در این صورت ورثه ملزمند که دیون متوفی را در حدود صورت ترکه بپردازند هر چند بعد از تنظیم صورت تحریرترکه ادعای طلب شده باشد.
ماده 256 قانون امور حسبی
اطلاع مذکور فوق در صورتی مؤثر است که قبلاً ترکه تحریر شده یا بعداً تحریر شود.
ماده 257 قانون امور حسبی
بعد از تحریر ترکه نیز ورثه میتوانند در ظرف یک ماه از تاریخ اطلاع به خاتمه تحریر ترکه قبول یا رد خود را اظهار نمایند و دادگاه بخشمیتواند به حسب اقتضاء این مدت را زیاد کند.
ماده 258 قانون امور حسبی
در صورتی که بعضی از ورثه ترکه را قبول کرده و بعضی رد نمایند وارثی که ترکه را قبول کرده است اقدامات لازمه را برای اداره ترکه واداء دیون و حقوق و وصول مطالبات و غیره انجام میدهد و وارثی که ترکه را رد کرده است حق هیچگونه اعتراضی به عملیات او ندارد لیکن اگر پس ازتصفیه ترکه چیزی از ترکه بماند سهمالارث وارثی که ترکه را رد کرده است به او داده خواهد شد.
در این صورت وارثی که ترکه را قبول کرده در ازای زحمتی که برای اداره کردن ترکه نسبت به سهم سایرین متحمل شده مستحق دستمزد خواهد بودتشخیص میزان دستمزد در صورت عدم تراضی با دادگاه است.
ماده 259 قانون امور حسبی
در صورت تحریر ترکه وارثی که در مدت مقرر قبول یا رد خود را اظهار نکرده باشد در حکم کسی است که مطابق صورت تحریر ترکهدیون را قبول کرده باشد.
این محتوا متعلق به سایت دفتر وکالت دادگران حامی ((dadgaran.com)) بوده و بهره برداری از آن بدون ذکر منبع ممنوع است.