X

 احکام و شرایط و ویژگیهای قرار بازداشت موقت

احکام و شرایط و ویژگیهای قرار بازداشت موقت

بازداشت موقت مهم‌ترین قرار تامین کیفری است که قانون برای متهم در نظر گرفته است. البته گاهی لازم است که متهم برای بررسی‌ها در دسترس باشد و به این ترتیب باید به طور موقت وی را در بازداشت نگه داشت.

 

  |  
بازدید: 64493
  |  
امتیاز: Article Rating

قرار بازداست موقت

نکات مهم قرار بازداشت موقت و انواع آن

  •  علاوه بر حق اعتراض که از حقوق متهم به حساب می‌آید، در این میان و در خصوص صدور قرار بازداشت متهم، حقوق دیگری نیز برای این فرد در نظر گرفته شده است که یکی از آن‌ها حقوق‌ متهمان‌ به‌عنوان‌ شهروند از حیث‌ کرامت‌ ذاتی‌ انسان‌ها است. زیرا این‌ افراد هنوز متهم‌ هستند بنابراین‌ باید محل‌ نگهداری‌ آنان‌ از محکومان‌ جدا باشد و قواعد و موازین‌ ویژه‌ای‌ نسبت‌ به‌ آنان‌ رعایت‌ شود.
  •  یکی‌ از موارد مهم‌ در صدور قرار بازداشت‌ موقت‌ این‌ است‌ که‌ اگر پس‌ از صدور قرار این بازداشت‌ مشخص شود که‌ فرد بازداشت‌ شده‌ هیچ‌گونه‌ ارتباطی‌ با اتهام‌ در پرونده‌ ندارد، در نتیجه‌ قرار بازداشت‌ موقت‌ منتفی‌ و قرار منع‌ پیگرد یا منع‌ تعقیب‌ صادر می‌شود. در این میان در صورتی که قرار بازداشت‌ غیرقانونی‌ و بدون‌ رعایت‌ موازین‌ قانونی‌ صورت گرفته باشد برای فرد جبران خسارتی در نظر گرفته خواهد شد.
  • یکی از اصول «اصل‌ الزامی‌ بودن‌ احتساب‌ ایام‌ بازداشت‌ در دوران‌ محکومیت» است. به هر حال در ایام‌ بازداشت‌ فرد متهم از آزادی‌ رفت‌ و آمد محروم‌ شده است و در حقیقت‌ به‌ نوعی‌ قبل‌ از اینکه جرمش ثابت شود محکوم به‌ حبس‌ شده است و در حبس‌ قرار دارد، به همین دلیل اگر جرمش ثابت شود و محکومیت حبس برایش در نظر بگیرند روزهای بازداشت موقت از زمان محکومیت او کسر خواهد شد.  
  • در قرارهایی مانند کفالت یا وثیقه اگر متهم قادر به معرفی کفیل یا سپردن وثیقه نباشد، قرار بازداشت صادر می‌شود.در صورتی که در قرار بازداشت موقت، متهم با وجود امکان معرفی کفیل یا سپردن وثیقه باز هم زندانی می‌شود. با اینکه ماده ۱۳۲ قانون آیین‌دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری، به ذکر انواع قرارهای تامین اختصاص دارد، اما قبل از آن در ماده‌ ۳۲ همان قانون، از قرار بازداشت که یکی از انواع همین تامین‌هاست، یاد کرده است. 

 

انواع بازداشت موقت 

بازداشت موقت انواعی دارد و قانون آن را به دو دسته تقسیم کرده است:     

1- بازداشت موقت اختیاری           

2- بازداشت موقت اجباری.

برابر قانون در ارتکاب یکسری از جرایم آن هم زمانی که دلایل کافی وجود داشته باشد، برای متهم قرار بازداشت موقت اختیاری صادر می‌شود‌.

یک گروه جرایمی هستند که مجازات قانونی آن اعدام، رجم، صلب و قطع عضو باشد؛ گروه دیگر جرایم عمدی هستند که حداقل مجازات قانونی آن‌ها سه سال حبس باشد.

هم‌چنین صدور قرار بازداشت موقت در مواردی که آزاد بودن متهم موجب از ‌بین ‌رفتن آثار و دلایل جرم شود یا تبانی با متهمان دیگر و مطلعان را ایجاد کند، در اختیار دادگاه خواهد بود.

در قتل عمد نیز با تقاضای اولیای دم برای اقامه بینه حداکثر به مدت 6 روز، قرار به صورت اختیاری خواهد بود. به عبارتی هر گاه هرکدام از جرایم مذکور محقق شود، این قاضی است که اختیار دارد که در مورد صدور قرار بازداشت تصمیم بگیرد.

برخی از جرایم هم وجود دارند که قضات رسیدگی‌کننده ملزم به صدور قرار بازداشت برای متهم هستند و نمی‌توانند از این قاعده سرپیچی کنند. یعنی برای یکسری از جرایم قاضی بخواهد یا نخواهد باید متهم را بازداشت کند تا تکلیف ماجرا مشخص شود.

البته در این‌باره نیز یک شرط کلی وجود دارد و آن شرط این است که مدت بازداشت موقت نباید از حداقل زمانی که در قانون برای آن جرم در نظر گرفته‌اند، بیشتر باشد. این جرایم عبارتند از :

1- قتل عمد، آدم‌ربایی، اسیدپاشی و محاربه و افساد فی‌الارض.

2- در جرایمی که مجازات قانونی آن اعدام یا حبس دایم باشد.

3- جرایم سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشا، خیانت در امانت، جعل و استفاده از سند مجعول البته در صورتی که متهم حداقل یک فقره سابقه محکومیت غیرقطعی یا دو فقره یا بیشتر سابقه محکومیت غیر قطعی به علت ارتکاب یک از این جرایم را داشته باشد.

4- در مواردی که آزادی متهم موجب فساد باشد.
 
 

مزایای قرار بازداشت موقت

به هر حال هر یک از قرارهایی که در آیین‌دادرسی کیفری پیش‌بینی می‌شود، مزایایی دارد که علت ایجاد و صدور آن را توجیه می‌کند، قرار بازداشت نیز مزایایی دارد. البته در ظاهر این‌طور به نظر می‌رسد که این مزایا بیش از اینکه شامل حال متهم شود، در راستای بررسی پرونده و بهبود جریان دادرسی پیش‌بینی شده است. بنابراین بسیاری صدور این قرار را موثرترین وسیله برای دستیابی به متهم و تضمین حضور او در مراجع قضایی در مواقع لزوم می‌دانند. با صدور این قرار هرگاه نیاز به حضور متهم باشد، وی با مراقبت کامل نزد مرجع قضایی آورده خواهد شد و به این ترتیب از تبانی متهم با سایر متهمان نیز جلوگیری می‌شود؛ همچنین این قرار موجب جلوگیری از فشار متهم نسبت به بزه‌دیده و شهود برای جلوگیری یا پس‌گرفتن شکایت می‌شود. این قرار حتی گاهی وسیله‌ای برای تأمین امنیت و مصونیت او از انتقام بزه‌دیده می‌شود. 

 

مرجع صادر کننده قرار بازداشت موقت

قبل از احیای دادسرا، قرار بازداشت موقت توسط دادگاه صادر می‌شد و با تایید رییس حوزه قضایی یا معاون وی، به اجرا در می‌آمد. البته خود رییس حوزه قضایی نیز شخصاً مجاز به صدور این قرار بود.

با تصویب قانون احیای دادسراها در سال ۸۱، مقام صالح برای صدور این قرار بازپرس است که باید ظرف مدت ۲۴ساعت قرار را به تایید دادستان برساند.

مطابق بند «ح» ماده‌ ۳ قانون تشکیل دادگاه‌های عمومی و انقلاب «هرگاه دادستان با قرار بازداشت به عمل آمده موافق نباشد نظر دادستان متبع است و چنانچه علتی که موجب بازداشت است مرتفع شده و موجب دیگری برای ادامه‌ بازداشت نباشد، بازداشت با موافقت دادستان رفع خواهد شد و همچنین در موردی که دادستان تقاضای بازداشت کرده و بازپرس با آن موافق نباشد حل اختلاف حسب مورد با دادگاه عمومی یا انقلاب محل خواهد بود.»

همان‌طور که می‌بینید دادستان نیز می‌تواند در غیر جرایمی که در صلاحیت کیفری استان قرار دارد رأساً قرار بازداشت موقت متهم را صادر کند. در صورتی که دادیار به جای دادستان اقدام به صدور این قرار کند باید این قرار به تأیید دادستان برسد تا اعتبار داشته باشد.
 
 

مدت اعتبار قرار بازداشت موقت

در قانون آیین دادرسی کیفری فعلی مدت اعتبار قرار بازداشت موقت در جرایمی که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه کیفری استان است چهار ماه و در بقیه جرایم که رسیدگی به آن‌ها در صلاحیت دادگاه‌های کیفری عمومی یا اختصاصی است دو ماه در نظر گرفته شده است. البته به همان شرط که مدت حبس از حداقل مجازات مقرر قانونی جرم ارتکابی تجاوز نکند. یعنی اگر برای یک جرم 6 ماه تا 3 سال حبس در نظر گرفته شده است مدت بازداشت موقت نباید بیشتر از 6 ماه باشد.

البته اگر در این مدت دادسرا تصمیم نهایی خود را نگرفته باشد، باید به تخفیف قرار تامین یا ابقای آن دستور دهد و البته دلایل خود را نیز باید ذکر کند. البته در مواردی که دادگاه مکلف به انجام تحقیقات مقدماتی است مانند دادگاه استان در رسیدگی به اتهام زنا یا لواط، باید تمدید بازداشت و باقی ماندن قرار را در پایان هرماه اعلام کند. 
 
 

حق اعتراض قرار بازداشت موقت

فردی که قرار بازداشت موقت برایش صادر شده است می‌تواند به این قرار اعتراض کند؛ به عبارتی حق‌ اعتراض‌ به‌ صدور قرار بازداشت‌ از جمله‌ اصول‌ مسلم‌ حقوق‌ بازداشت‌شدگان‌ است‌. 

شخص بازداشت‌ شده‌ پس‌ از اطلاع‌ از دلایل‌ بازداشت‌ حق‌ دارد نسبت‌ به‌ صدور چنین‌ قراری‌ که‌ موجب‌ سلب‌ آزادی‌ وی‌ شده‌، اعتراض‌ کند. متهم 10 روز بعد از صدور قرار فرصت دارد که به آن معترض شود. رسیدگی به اعتراض در جلسه اداری خارج از نوبت صورت می‌گیرد و رأی صادره قطعی خواهد بود یعنی دیگر نمی‌تواند به رای اعتراض کند حتی اگر دادگاه قرار بازداشت را درست تشخیص دهد.  

 

جهت ارتباط با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کنید  - 88019243

 

ایجاد شده توسط مسعود محمدی، وکیل پایه یک دادگستری
2.79 از 5 (39 امتیاز)
اشتراک گذاری
نظرات

شنبه, 30 دی,1402

سید یزدان مرادی

سلام خسته نباشید وقت بخیر برادر من با افسران و رئیس اطلاعات درگیر شده ولی اصلا درگیری شدید نبوده و فقط یه گوشی شکسته و با ماشین هم زده به عقب ماشین رئیس اطلاعات سپر ماشین شکسته و فکر نمیکرد این ها مامور اطلاعات باشن چون لباس شخصی بود وقتی میفهمه، پا به فرار میزاره و در میره ولی بعد یک هفته خودش رو تهویل میده و شب بازداشگاه و فردا دادگاه و بعد بازداشت موقت حالا اعتراض گذاشتیم رو پرونده که با قرار وثیقه یا کفالت آزاد شه اما میگن ردش میکنم و نمیزاریم با قرار وثیقه بیاد بیرون و میگن کم کمش باید سی روز و نهایتش نود روز بازداشت موقت باشه من حس میکنم اینا لج افتادن چون طرف نظامی چون وقتی میریم سوال میپرسیم جواب سر بالا میدن حالا راه هست پشنهاد بدین ؟


پاسخ وکیل:
با سلام
قاعدتاً نباید هیچ فرقی بین یک شهروند عادی یا ماموان حکومتی و اطلاعاتی باشد، و قانونگذار امتیازی برای این افراد در جایی که شاکی هستند در نظر نگرفته است. طبیعتاً ماجرایی که شما توصیف کردید اگر به همین کیفیت واقع شده باشد مشخص است که نوعی عناد، دشمنی و غرض ورزی در نوع رسیدگی وجود دارد.شاید مراجعه به مقامات عالی تر مانند رئیس دادگستری و امام جمعه شهر جهت وساطت بی تاثیر نباشد.راه حل قانونی و تعریف شده ای برای این ماجرا شکایت از قاضی در دادسرای انتظامی قضات است که در وضعیت توصیف شده به اثر بخشی آن اعتمادی نیست!

یکشنبه, 24 دی,1402

علی احمدی

با سلام و خسته نباشید. آیا برای قرار بازداشت موقت میشود وثیقه گذاشت؟


پاسخ وکیل:
با سلام
فبپلسفه صدور قرار تامین کیفری در دسترس بودن متهم است، و تشخیص نوع قرار با قاضی. اگر برای شما قرار بازداشت صادر شده است تبدیل آن به وثیقه منوط به طی تشریفات اعتراض و قوبل درخواست شماست و چنین نیست که شما مخیر به سپردن وثیقه یا بازداشت شوید. در عین حال اگر قرار وثیقه یا کفالتی صادر شود و متهم ناتوان از سپردن وثیقه یا معرفی کفیل باشد، بازداشت می شود.

ﺳﻪشنبه, 11 مرداد,1401

Melika

شخصی برای سرقت موبایل و ساعت دوسه تا خرتو پرت دیگه بازداشت موقت زیر یک ماخ البته.تو زندان تعیین وضعیت گرفت زده با ۷۰ ملیون قرار.اما میرم دادگاه قاضی سن قبول نمیکنه.ایشون قبلا زندان رفته و حدودا وسایلی سرقتی پس داد ب آگاهی.من گفتم فک قرار بنویسه صب دارم میرم زندان تنکابن بگیرم و ببرم پیش قاضی رامسر.میشه ی نظر بدین؟و اینکه ب نظرتون فک قرار قبول میکنه؟ببینید من ی دختر ۲۵ ساله تو این شهر غریب تنها و دربه در شدم.لطفا کمکم کنید خواهش میکنم ازتو


پاسخ وکیل :
با سلام
متاسفانه راهی برای رسیدن به مقصود مورد نظر شما نیست.حتی به نظر می رسد برای یک سارق موبایل 70 میلیون تومان قرار خیلی شدیدی نباشد.

ارسال نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

رزرو وقت مشاوره حقوقی با وکیل

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی از دفتر وکیل مسعود محمدی و دفتر وکالت دادگران حامی و جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی، کلیک کنید.