استرداد و پس گرفتن هدایا نامزدی و نحوه جبران خسارت وارده

_{^{پاسخ – پس گرفتن هدایای نامزدی و خسارت ناشی از وعده ازدواج}}

• در رابطه با استرداد و پس گرفتن هدایای نامزدی باید گفت وعده ی ازدواج یا نامزدی مرحله ی است که بعد از خواستگاری و قبل از عقد انجام گرفته و هدف از آن آشنایی بیشتر طرفین با یکدیگر می باشد.
• قانون مدنی در ماده ی 1035 در خصوص نامزدی بیان می دارد که وعده ی ازدواج علقه ی زوجیت ایجاد نکرده و هر یک از طرفین می تواند تا زمانی که عقد نکاح جاری نگردیده است از ادواج امتناع نماید. بنابراین برهم زدن نامزدی به موجب قانون برای هریک از طرفین پیش بینی گردیده و نیاز به دادخواست و دعوای حقوقی نخواهد داشت.
• با این حال، لازم به ذکر است که  برهم زدن نامزدی توسط یکی از طرفین باید به موجب دلایل قابل قبول بوده و اگر شخصی بدون دلیل موجه نامزدی را برهم بزند، طرف مقابل با استناد به  قواعد مسئولیت مدنی می تواندمطالبه ی خسارت ناشی از برهم خوردن نامزدی را برای جبران خسارت وارده ناشی از وعده ی ازدواج به طرف مقابل ارائه نماید.
• از جمله دلایل قابل قبول می توان به دروغ و فریبکاری طرف مقابل اشاره نمود که تحت عنوان تدلیس در ازدواج شناخته می گردد اشاره نمود.
• با این حال، اگر شخص خواهان دریافت خسارت ناشی از وعده ی ازدواج بود تنها خساراتی را می تواند مورد مطالبه قرار دهد که مربوط با هزینه های متعارف نامزدی باشد.
• در پاسخ به پرسشی که مطرح فرمودید باید گفت استرداد هدایای نامزدی به موجب ماده 1037 قانون مدنی امکان پذیر می باشد.
• این ماده بیان می دارد که هریک از طرفین می توانند هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت داده است مطالبه نماید.
•  در ادامه این ماده در رابطه با ماهیت هدایا تفکیک قائل گردیده و آن ها را به دو نوع مصرفی و غیرمصرفی تقسیم نموده است و هدایای مصرفی، همانطور که از نام آن ها پیداست عادتا نگهداری نشده و مصرف می گردند.
• این هدایا تنها در صورتی قابل پس گیری می باشند که عین آنها موجود باشد. هدایای مصرف نشدی از نظر ماهیت با یکبار استفاده از بین نرفته و قابل استفاده می باشند همانند طلا و جواهراتی که طرفین جهت نامزدی به یکدیگر هدیه می کنند.
•  این کالاها قابل پس گرفتن بوده و در صورتی که این نوع هدیه تلف شود، باید قیمت آن پرداخت گردد مگر آنکه تلف شدن هدیه بدون تقصیر نامزد اتفاق افتاده باشد. 
• دعوای استرداد هدایای نامزدی با ارئه دادخواست استرداد هدایای نامزدی به طرفیت طرف مقابل و در صلاحیت دادگاه خانواده می باشد. 

_{^{مواد قانون قابل استناد - استرداد هدایای نامزدی}}

ماده ۱۰۳۵ قانون مدنی
وعده ازدواج ایجاد علقه زوجیت نمی‌‌کند اگرچه تمام یا قسمتی از مهریه که بین طرفین برای موقع ازدواج مقرر گردیده پرداخته شده ‌باشد بنابراین هر یک از زن و مرد مادام که عقد نکاح جاری نشده می‌‌تواند از وصلت امتناع کند و طرف دیگر نمی‌تواند به هیچ وجه او را مجبور به ازدواج کرده یا از جهت صرف امتناع از وصلت مطالبه خسارتی نماید.

ماده ۱۰۳۷ قانون مدنی
هر یک از نامزدها می ‌تواند در صورت بهم خوردن وصلت منظور هدایائی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده ‌است مطالبه کند اگر عین هدایا موجود نباشد مستحق قیمت هدایائی خواهد بود که عادتا نگاه داشته می‌شود مگر اینکه آن هدایا بدون تقصیر طرف دیگر تلف شده‌ باشد.

ماده ۱۰۳۸ قانون مدنی
مفاد ماده قبل از حیث رجوع به قیمت در موردی که وصلت منظور در اثر فوت یکی از نامزدها بهم بخورد مجری نخواهد بود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی