ارتکاب جرم در دوران آزادی مشروط

^{_{پاسخ – اگر فردی در دوران آزادی مشروط مرتکب جرم جدیدی شود، چه می شود ؟}}

• آزادی مشروط  از موارد تعویق اجرای مجازات می باشد.
• آزادی مشروط عبارت است از صدور حکم آزادی محکوم علیه از حبس توسط دادگاه صادر کننده ی حکم قطعی با رعایت شرایط مقرر در قانون با این قید که محکوم علیه باید در مدت معینی که قانون مشخص گرده است مواردی را رعایت کند تا آزادی او قطعی گردد.
• ماده 58 قانون مجازات اسلامی در خصوص آزادی مشروط چنینی بیان می دارد که در مورد محکومیت به حبس تعزیری، دادگاه صادر کننده حکم می تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایط مقرر در این ماده حکم به آزادی مشروط را صادرکند.
• بنابراین حکم آزادی مشروط در جرایم حبس تعزیری و پس از سپری شدن مدتی از مجازات که در ماده ی مذکور بیان شده صادر می شود. حبس تعزیری یکی از مجازات های تعزیری است که میزان آن در شرع مشخص نشده و تعیین میزان آن با قانونگذار است.
• مرجع درخواست آزادی مشروط دادگاه صادر کننده حکم قطعی می باشد و محبوس ابتدا می باید درخواست خود را به رئیس زندان اعلام نموده و ایشان طی گزارشی قاضی اجرای احکام را از این امر مطلع نموده و پس از آن که حسن اخلاق و رفتار زندانی به تأیید قاضی اجرای احکام رسید و سایر شرایطی هم که برای اعطای آزادی مشروط لازم است محقق گردید، نام زندانی در لیست محکومان واجد شرایط آزادی مشروط به دادگاه صادر کننده حکم قطعی پیشنهاد و به قاضی صادرکننده حکم اعلام خواهد شد.
• لازم به ذکر است که دادگاه مختار است که درخواست آزادی مشروط را قبول یا رد کند و به این حکم دادگاه هیچ گونه اعتراضی وارد نیست. البته رد درخواست آزادی مشروط مانع از درخواست مجدد نخواهد بود.
• همانگونه که بیان گردید، آزادی مشروط منوط به رعایت شرایطی است. این شرایط عبارتند از اینکه:

1- محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد
2- حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی، دیگر مرتکب جرمی نمی شود
3- به تشخیص دادگاه محکوم تا آنجا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد
4- محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد

• مطابق ماده 59 قانون مجازات اسلامی مدت آزادی مشروط علی الاصول شامل بقیه مدت مجازات می شود. با این وجود، دادگاه می تواند میزان آن را تغییر دهد منتها دست قاضی در تغییر این مدت باز نبوده و نمی تواند به کمتر از یک سال و بیشتر از ۵ سال آزادی حکم دهد جز در مواردی که مدت باقیمانده کمتر از یک سال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معادل بقیه مدت حبس است.
• پس از این که پیشنهاد صدور حکم آزادی مشروط مورد قبول دادگاه صادر کننده ی حکم قطعی قرار گرفت، دادگاه ضمن صدور حکم آزادی مشروط، پاره ای محدودیت طی مدت معین برای محکوم علیه در نظر می گیرد. محدودیت های ضمن حکم شامل مواردی از قبیل سکونت در محل معین، خودداری از سکونت در محل معین، خودداری از اشتغال به شغل خاص و ... می شود.
• ماده 62 قانون مجازات اسلامی در این باره بیان می دارد که در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه می تواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را بارضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه (سیستم)های الکترونیکی قرار دهد. دادگاه در صورت لزوم می تواند محکوم را تابع تدابیر نظارتی یا دستورهای ذکر شده در تعویق مراقبتی قرار دهد.
• ضمانت اجرای عدم رعایت و انجام دستورات دادگاه در زمان آزادی مشروط بدون عذر موجه این است که انجام تخلف برای بار اول موجب می شود تا یک تا دو سال به مدت آزادی مشروط شخص افزوده شده و دیرتر آزاد گردد. و در صورتی که برای بار دوم و بیش از یکبار تخلف نمود، حکم آزادی مشروط لغو شده و باقی مانده مجازات اجرا خواهد شد.

پاسخ به پرسش مطرح شده

در پاسخ به پرسشی که در مورد ارتکاب جرم در دوران آزادی مشروط طرح نمودید باید گفت ضمانت اجرا به موجب ماده 61 قانون مجازات اسلامی در صورت ارتکاب جرایم عمدی که مجازات حدی مانند شلاق، قصاص، پرداخت دیه و حبس تا شش ماه را در پی داشته باشد، حکم به آزادی مشروط لغو شده و باقی مانده محکومیت نیز علاوه بر مجازات جرم جدید اجرا خواهد شد.

بنابراین علاوه بر اینکه آزادی مشروط شما لغو می گردد، باقی مانده ی مجازاتی که با درخواست آزادی مشروط اعمال نگردیده و همچنین مجازات جرم جدید در مورد شما اجرا خواهد شد.

_{^{مواد قانونی قابل استناد - مقررات ارتکاب جرم در آزادی مشروط}}

ماده ۵۸ قانون مجازات اسلامی
در مورد محکومیت به حبس تعزیری، دادگاه صادر کننده حکم می تواند در مورد محکومان به حبس بیش از ده سال پس از تحمل نصف و در سایر موارد پس از تحمل یک سوم مدت مجازات به پیشنهاد دادستان یا قاضی اجرای احکام با رعایت شرایط زیر حکم به آزادی مشروط را صادرکند:
الف- محکوم در مدت اجرای مجازات همواره از خود حسن اخلاق و رفتار نشان دهد.
ب- حالات و رفتار محکوم نشان دهد که پس از آزادی، دیگر مرتکب جرمی نمی شود.
پ- به تشخیص دادگاه محکوم تا آنجا که استطاعت دارد ضرر و زیان مورد حکم یا مورد موافقت مدعی خصوصی را بپردازد یا قراری برای پرداخت آن ترتیب دهد.
ت- محکوم پیش از آن از آزادی مشروط استفاده نکرده باشد.
انقضای مواعد فوق و همچنین مراتب مذکور در بندهای(الف) و(ب) این ماده پس از گزارش رئیس زندان محل به تایید قاضی اجرای احکام میرسد. قاضی اجرای احکام موظف است مواعد مقرر و وضعیت زندانی را درباره تحقق شرایط مذکور بررسی و در صورت احراز آن، پیشنهاد آزادی مشروط را به دادگاه تقدیم نماید.

ماده ۵۹ قانون مجازات اسلامی
مدت آزادی مشروط شامل بقیه مدت مجازات می شود، لکن دادگاه می تواند مدت آن را تغییر دهد و در هر حال آزادی مشروط نمی تواند کمتر از یکسال و بیشتر از پنج سال باشد جز در مواردی که مدت باقیمانده کمتر از یک سال باشد که در این صورت مدت آزادی مشروط معادل بقیه مدت حبس است.

ماده ۶۰ قانون مجازات اسلامی
دادگاه می تواند با توجه به اوضاع و احوال وقوع جرم و خصوصیات روانی و شخصیت محکوم، او را در مدت آزادی مشروط، به اجرای دستورهای مندرج در قرار تعویق صدور حکم، ملزم کند. دادگاه، دستورهای مذکور و آثار عدم تبعیت از آنها و نیز آثار ارتکاب جرم جدید را در حکم خود قید و به محکوم تفهیم می کند.

ماده ۶۱ قانون مجازات اسلامی
هرگاه محکوم در مدت آزادی مشروط بدون عذر موجه از دستورهای دادگاه تبعیت نکند برای بار اول یک تا دو سال به مدت آزادی مشروط وی افزوده می شود. در صورت تکرار یا ارتکاب یکی از جرائم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت، علاوه بر مجازات جرم جدید، مدت باقیمانده محکومیت نیز به اجراء در می‌آید، در غیر این صورت آزادی او قطعی می شود.

ماده ۶۲ قانون مجازات اسلامی
در جرائم تعزیری از درجه پنج تا درجه هشت، دادگاه می تواند در صورت وجود شرایط مقرر در تعویق مراقبتی، محکوم به حبس را بارضایت وی در محدوده مکانی مشخص تحت نظارت سامانه (سیستم)های الکترونیکی قرار دهد.
تبصره- دادگاه در صورت لزوم می تواند محکوم را تابع تدابیر نظارتی یا دستورهای ذکر شده در تعویق مراقبتی قرار دهد.

ماده ۶۳ قانون مجازات اسلامی
آیین نامه اجرائی مواد مربوط به نظام نیمه آزادی وآزادی مشروط ظرف شش ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون به وسیله سازمان زندانها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور تهیه می شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه میرسد.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی