X

  مراحل درخواست اعسار و قسطی کردن بدهی

 مراحل درخواست اعسار و قسطی کردن بدهی

کسی که در یک دادرسی حقوقی به پرداخت وجه نقد محکوم می شود در صورت ناتوانی از پرداخت یکجای محکومٌ به (مبلغی که به آن حکم شده) میتواند تقاضای اعسار یا تقسیط بنماید. منظور از اعسار، اثبات ناتوانی از پرداخت و منظور از تقسیط، قسطی کردن بدهی است. هر چند که این دو، مفاهیم متفاونی بوده و مستندات قانونی مختلفی دارند، ولی در عمل به جای هم به کار برده شده و در نتیجه رویه ایجاد شده، چه موضوع درخواست اعسار باشد و چه تقسیط، حکم دادگاه بر مبنای تقسیط و قسطی کردن صادر می شود.در واقع آنچه از قوانین استنباط و استخراج می شود این است که قاضی ممکن است در مقابل ادعای ناتوانی از پرداخت بدهی به سه روش موضع گیری نموده و رای صادر کند ؛ 1- قسطی کردن بدهی 2- دادن مهلت 3- برائت موقتی ذمه تا حصول توانایی مالی برای پرداخت.متداول ترین حالت قسطی کردن بدهی است.بر خلاف باور معمول برای اثبات اعسار و طرح این ادعا و تقدیم دادخواست اعسار و دفاع در قبال ادعای اعسار می توان وکیل گرفت و داشتن وکیل دلیلی بر توانایی مالی شخص محسوب نمی شود. 

 

  |  
بازدید: 438245
  |  
امتیاز: Article Rating

اعسار و تقسیط

 

اعسار و تقسیط محکوم به (دلایل اعسار و رای دادگاه)

  • محكوم‌عليه برای اثبات اعسار خود در دعوای اعسار از پرداخت محکوم‌به و تقاضای تقسیط آن، مي‌بايست دلايل خود را به دادگاه صادرکننده رای ارایه کند.
  • یکی از مهمترين دلایل استنادی خواهان دعوای اعسار می‌تواند استشهاديه تنظيمی باشد.
  • با دقت در فرآيند مربوط به دادرسی و توجه به دلايل ابرازی اعسار مي‌توان به خوبی دريافت كه تشريفات قانونی برای استناد به دليل شرعی شهادت شهود همیشه باید رعايت شوند به طوری كه مطابق با ماده 151 قانون آيين دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور كيفری مصوب سال 1378، قاضی دادگاه باید از شهود تعرفه‌شده متهم دعوت به عمل آورد و حضورا اظهارات آنها را در صورت‌جلسه درج کند. 
  • مقررات اتیان سوگند و تحلیف نیز در این زمینه باید رعایت و شهود خواهان اعسار باید در دادگاه بدوی حاضر شوند و گفته‌های خود سوگند یاد کنند.
  • علاوه بر این مقررات جرح شهود نیز بااهمیت است. در این خصوص دادگاه بدوی می‌بایست از خوانده دعوای اعسار نیز در یك جلسه جداگانه دعوت به عمل آورد و اظهارات وی را نیز در جرح احتمالی شهود تعرفه‌شده استماع کند.
  •  ترتیب قانونی به خوانده دعوای اعسار فرصتی برای اثبات جرح شهود در صورت امكان همچنین امكان ایجاد حق سوال از شهود تعرفه‌شده خواهان اعسار می‌دهد.
  • قاضی دادگاه نمی‌تواند صرفاً به استناد یك برگ استشهادیه منسوب به افراد ناشناس به عنوان شهود، بی‌آنكه احضار و احراز هویت شوند، رای به اعسار متقاضی اعسار به طور غیرمستقیم صادر کند.
  •  مراد از جرح شاهد طبق قانون اعلام فقدان یکی از شرایط لازم برای شهادت دادن در شاهد است. همچنین تعدیل شاهد، شهادت بر دارا بودن شرایط لازم برای شهادت در یک شاهد است.
  • در برخی مواقع دیده می‌شود که استشهادیه تنظیمی دارای ایرادات عدیده‌ای است به این صورت که در استشهادیه تنظیمی بدون درج اظهارات شهود تعرفه‌شده، شهود مذكور صرفا به گواهی اظهارات از پیش‌نوشته‌شده خواهان دعوای اعسار به صورت صوری مبادرت می‌کنند و صرفا فرم از قبل چاپ‌شده مشخصات خود را به رسم رفاقت پر می‌کنند.
  • دو حالت بیشتر متصور نیست: در فرض اول شهود فوق با وجود خواندن مفاد استشهادیه و ملاحظه قید درخواست از آنان برای بیان اطلاعات خود در خصوص مدعی اعسار، اساسا هیچ اطلاعی از وضع مالی وی ندارند و صرفا استشهادیه اخیر را به منظور رفاقت یا سایر معذورات امضا کرده‌اند.
  • در فرض دیگر شهود بدون خواندن مفاد استشهادیه و صرفا به رسم رفاقت ذیل هر آنچه را مدعی اعسار انشاء کرده است بدون آگاهی از مفاد و موضوع اصلی استشهادیه امضاء کرده‌اند.
  • طبق ماده 506 قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب سال 1379 یكی از اركان شكلی یك استشهادیه قانونی، درج نسبت شهود با مدعی اعسار همچنین ذکر منشأ اطلاعات آنها در زمینه عدم تمکن مالی خواهان دعوا در استشهادیه است.
  •  در برخی از احکام اعسار دیده می‌شود که دادگاه اعلام کرده است كه صرفا به علت عدم معرفی مال از سوی خواهان، به تقسیط محکوم‌به موضوع دعوا حكم صادر می‌شود؛ در حالی كه ممكن است شخصی اموال متعدد و زیادی داشته باشد، ولی محكوم‌له قادر به شناسایی آنها نباشد. به نظر می‌رسد صرف این موضوع نباید مجوزی برای تقسیط محكوم‌به یا پذیرش اعسار مدعی باشد.
  • از لحاظ قانونی نه محكوم‌له وظیفه دارد كه اموال محكوم‌علیه را معرفی كند و نه صرف عدم توانایی بر این مساله مجوزی بر نقض اصل عدم اعسار و ملائت طبع افراد می‌شود. 

 

دادخواست اعسار و تقسیط

 

نمونه عملی یک پرونده اعسار و تقسیط 

خلاصه دادخواست اعسار 

خواهان دعوا با ارایه دادخواستی منضم به اصل استشهادیه محلی و در صورت لزوم شهادت شهود مبنی بر اعسار از پرداخت محكوم‌به،  به نحو یکجا به مبلغ هشتصد میلیون ریال در حق خوانده دعوا در بخش مربوط به شرح دادخواست خود اظهار داشته است: «اینجانب فردی معسر و فاقد هرگونه اموال و املاك و فاقد بضاعت مالی بوده و به هیچ وجه قادر به پرداخت محكوم‌به به صورت نقدی و یكجا نمی‌باشم. به این ترتیب مستندا به استشهادیه تنظیم‌شده توسط اینجانب در جهت تقسیط محكوم‌به با توجه به مقررات قانون اعسار و قانون نحوه اجرای محكومیت‌های مالی استدعای رسیدگی و صدور حكم اعسار از پرداخت مبلغ محكوم‌به و پرداخت به صورت تقسیط را از دادگاه محترم عمومی حقوقی دارم.»  

 

رونده رسیدگی به اعسار و تقسیط 

پرونده فوق پس از طی شدن تشریفات مربوط به ثبت، به یکی از شعبات حقوقی مجتمع قضایی ارجاع می‌شود. دفتر شعبه پس از ثبت پرونده آن را به نظر قاضی محترم دادگاه می‌رساند. وی نیز با ملاحظه کامل بودن محتویات پرونده دستور تعیین وقت جلسه رسیدگی را به دفتردار خود می‌دهد در نتیجه وقت جلسه رسیدگی تعیین و به طرفین ابلاغ می‌شود. جلسه رسیدگی در موعد مقرر تشکیل می‌شود و  خواهان و خوانده در دادگاه حضور می‌یابند. خواهان اظهارات را به شرح دادخواست تکرار  و از دادگاه استماع شهادت شهود خود را تقاضای می‌کند. دادگاه شهادت هر یك از شهود را به طور جداگانه می‌شنود که همگی بر عدم بضاعت مالی خواهان شهادت می‌دهند و خوانده نیز بدون ارایه دلیلی صرفا اظهارات خواهان را تکذیب می‌کند.  

 

رای دادگاه بدوی درخصوص اعسار و تقسیط 

دادگاه پس از استماع اظهارات خوانده ختم رسیدگی را اعلام و اقدام به اصدار رای به شرح ذیل می‌کند:

«با عنایت به دادخواست تقدیمی به خواسته اعسار از پرداخت نقدی و یكجای محكوم‌به و با توجه به مجموع اوراق پرونده نظر به اینكه همگی شهود به اعسار و تنگدستی خواهان شهادت داده و خوانده در قبال دعوی خواهان و مستندات وی هیچ‌گونه ایراد و دفاع موثری به عمل نیاورده، دعوای خواهان را ثابت و به استناد ماده یك 1 و37  قانون اعسار حكم به اعسار خواهان از پرداخت یكجا و دفعتا واحده محكوم‌به صادر و اعلام و چون بنا به شهادت شهود خواهان توانایی پرداخت قسطی محكوم به را دارد، به استناد قانون نحوه اجرای محكومیت‌های مالی مقرر می‌دارد، خواهان ابتدا دویست میلیون ریال  و هر ماه بیست میلیون ریال از مابقی محكوم‌به را تا استهلاك كامل آن در حق خوانده بپردازد. رای صادره حضوری و تا 20 روز قابل تجدیدنظر در دادگاه تجدیدنظر استان تهران خواهد بود.» 

 

نکات پرونده اعسار و تقسیط 

در بررسی رسیدگی به پرونده و رای فوق نکات ذیل حایز اهمیت است:

طبق ماده 1 قانون اعسار: «معسر كسی است كه به واسطه عدم كفایت دارایی یا عدم دسترسی به مال خود قادر به پرداخت مخارج محاكمه یا دیون خود نباشد». طبق ماده 23 همین قانون: «مدعی اعسار باید شهادت كتبی لااقل چهار نفر از اشخاصی كه از وضع معیشت و زندگانی او مطلع باشند، به دادخواست خود‌ ضمیمه کند. در شهادت‌نامه مذكور باید اسم و شغل و وسایل گذران مدعی اعسار و عدم‌تمكن او برای پرداخت محكوم‌به یا دین با تعیین مبلغ آن ‌تصریح شود». در ضمن‌ بنا به ماده 37، «اشخاصی كه دارایی نداشته یا دارایی آنها كافی برای پرداخت تمام بدهی نباشد، ولی با عایدات شغل و حرفه خود بتوانند تمام یا ‌قسمتی از بدهی خود را بپردازند محكمه با در نظر گرفتن مبلغ بدهی و عایدات‌ بدهكار و معیشت ضروری او میزان و مدت و عده اقساطی را كه باید داده شود، تعیین خواهد كرد». بنابراین دادگاه با احراز شرایط فوق، اعسار کلی یا جزیی خواهان را از پرداخت محکوم‌به صادر می‌کند. البته آنچه معمول است، دادگاه‌ها عموما با حکم تقسیط، اعسار جزیی را قبول می‌کنند و در مقابل ادعای اعسار کلی مقاومت می‌کنند.

آنچه در این دعواها معمول است، خواهان شهادت 4 نفر را ضمیمه دادخواست می‌کند  و عامل مهم در احراز اعسار خواهان از پرداخت محكوم‌به و تقسیط، استشهادیه استناد‌شده و تایید شهادت شهود به خواسته اعسار می‌باشد. البته مستندا به ماده 1285 قانون مدنی: «شهادت‌نامه سند محسوب نمی‌شود و فقط اعتبار شهادت را خواهد داشت». بنابراین طبق قواعد شهادت باید شهود در دادگاه حاضر و به ادای شهادت بپردازند.در مورد دعوای فوق دادگاه با بررسی دلایل خواهان و پس از استماع شهادت شهود خواهان و احراز شرایط و اعسار خواهان از طریق شهادت 4 نفر و به نحو صحیح و قانونی مبادرت به صدور رای کرد.

 

جهت ارتباط با وکیل پایه یک دادگستری کلیک کنید  - 88019243

 

3.16 از 5 (170 امتیاز)
پرسش و پاسخ‌های متداول
پس از صدور حکم محکومیت طرف به پرداخت بدهی و قطعیت رای می توان دادخواست اعسار و تقسیط محکوم به را تقدیم نمود.اصولا تقدیم دادخواست اعسار و تقسیط به منزله قبول بدهکار بودن است و این درخواست با شکایت راجع به اصل محکوم به در مراحل بالاتر قابل جمع نیست؛ پس در زمان تقدیم آن باید دقت و توجه نمود.
دادگاه بدوی صادرکننده حکم محکومیت، صلاحیت رسیدگی بدوی به دعوای اعسار و تقسیط را دارد اما در مراجع عالی تر و پس از اعتراض و تجدیدنظر خواهی ضرورتاً رسیدگی تجدیدنظری به درخواست اعسار به همان شعبه رسیدگی کننده تجدیدنظر راجع به اصل خواسته ارجاع نمی شود.
بر خلاف باور غلط رایج انتخاب وکیل برای درخواست اعسار نه تنها ضرری به حال محکوم علیه ندارد بلکه امنیت و نتیجه دعوا را نیز به نوعی تضمین می نماید چرا که دعوای اعسار واجد حساسیت ها و ظرایفی است که فقط تحت نظر یک وکیل به درستی و کمال انجام خواهد پذیرفت.
نتیجه درخواست اعسار یا تقسیط حسب مورد قسطی کردن بدهی یا معافیت موقت از پرداخت بدهی یا اعطای مهلت به محکوم عیله یا ترکیبی از همه اینها است البته با توجه به تشخیص قاضی.
نظرات

ﺳﻪشنبه, 01 آبان,1403

soheil

درود بر شما اگر درخواست اعسار محکوم به قبول بشه کل مبلغ با دیر کردش محاسبه میشه یا فقط اصل پول رو قسطی میکنن. الان حکم صادر شده ولی اصلا در مورد کل مبلغ چیزی ننوشته .فقط ذکر شده یک ششم پیش پرداخت به علاوه ماهی 10 میلیون تومان تمام.


پاسخ وکیل: پس از پذیرش اعسار کل مبلغ قطعی شده تا آن تاریخ یعنی اصل طلب به علاوه خسارت تاخیر تادیه مشمول حکم اعسار و تقسیط میشود. ولی پس از آن دیگر خسارت تاخیر تادیه محاسبه نخواهد شد.

دوشنبه, 23 مهر,1403

ثنا فرجی

سلام من یک ماشین فروختم به مبلغ ۴۰۰ میلیون بعد پول رو پرداخت نکردن منم مدرکی ندارم ازش بعد شکایت کردم ازش بخاطر ۴۰۰ تومن الان حکم اومده که باید پرداخت کنه ولی درخواست عسار داد هیچی به اسمش نیست ایا قبول میشه درخواستش


پاسخ وکیل: در درجه اول بهتر از در مقام توقیف و وصول طلب خود همان خودروی که فروخته اید را توقیف نمائید. در صورتیکه آن خودرو موجود نیست و طرف مال دیگری ندارد اگر دادگاه تشخیص داده و اعسار را قبول کنند چاره ای نیست و طلب شما باید به صورت قسطی دریافت شود.

پنجشنبه, 12 مهر,1403

zahra

با سلام ، شوهر بندە در پروندە جهیزیە محکوم بە پرداخت نقدی 100 میلیون شدەاند کە قبل اجرای حکم درخواست اعسارشون رد شدە دوبارەدرخواست اعسار و قسط بندی کردن آیا دادگاە قبول میکنە ؟؟ من میتونم دفاعیە یا لایحەای تقدیم دادگاە کنم و معترض بشم ؟؟


پاسخ وکیل: درخواست اعسار به جهت وضعیت خواستی که دارد مشمول قاعده ی امر مختومه یا محکوم بها نیست در نتیجه متصور است متقاضی اعسار این کار را به دفعات نیز انجام دهد و البته همیشه برای شما به عنوان خوانده دعوای اعسار فرصت دفاع در نظر گرفته خواهد شد.

پنجشنبه, 12 مهر,1403

رضا

سلام وقت بخیر ببخشید بنده طی تصادف مقصر شدم به پرداخت خسارت فقط یه حقوق دریافتی دارم ماهیانه ۱۴تومن ولی مجردم اما اقساط وسیله دارم دانشجو هم هستم چه کار کنم ماهی دو تا سه تومن باشه آخه مجردم نمی‌خوام بیشتر حقوقم برای اقساط بره یه وکیل بهم گفته سه چهارم حقوقم باید بدم چه کار کنم


پاسخ وکیل: یا آن همکار ما در پاسخ به شما تمرکز لازم را نداشته یا شما درست متوجه نشده اید.مطابق قانون فقط تا یک چهارم حقوق برای افراد متاهل و یک سوم برای افراد مجرد قابل توقیف است.

دوشنبه, 26 شهریور,1403

هاشم

با سلام و خسته نباشید از برادر بنده سال 99 شکایت شده و امسال 1403 حکم جلب و برادر بنده زندانی شده بابت بدهی 120 میلیونی سال 99 که الان شده 400 میلیون تومان و دو بار قبلا درخواست اعسار رد شده آیا امکان دارد الان که حدودا دو سالی میشه اصلا توان مالی ندارد و سندی به اسم ایشان نیست اعسار ایشان قبول شود؟


پاسخ وکیل: بله غیرممکن نیست بستگی به قوت دلایل شما و تشخیص و دستور قاضی دارد.

شنبه, 17 شهریور,1403

حسین سالار

سلام.چکی گرفتم که برگشت خورده . صاحب چک پیداش نیست ولی ضامن چک هست و حکم جلب ضامن چک گرفتیم .ضامن تقاضای اعسار کرده.میدونم حرفه ای.دلال گوسفند و هیچی بنامش نیست.چکار کنم که نتونه اعسار ثابت کنه چه دلیلی باید بیارم؟ من معلمم از این چیزها سر در نمیارم


پاسخ وکیل: تشخیص معسر بودن و ناتوانایی از پرداخت با قاضی است و اصولا وقتی دلایل کافی باشد و دلایل و ضمایر آن به طور مناسب تنظیم شده باشد قاضی آن را خواهد پذیرفت. نکته مهم در سوال شما این است که اگر خود طرف مدعی شده که دلال گوسفند است با توجه به اینکه دلالی از جمله ی اعمال تجاری است از این شخص نباید دادخواست اعسار پذیرفته شود چرا که تجار مدعی ناتوایی از پرداخت بدهی باید دادخواست ورشکستگی بدهد.

چهارشنبه, 07 شهریور,1403

عبداللهی

با سلام پدرم در سال ۹۷ مبلغ ۴۵ میلیون بدهکار یه شخص بود که شکایت کرده و با احتساب دیرکرد این مبلغ شده ۳۰۰ میلیون و توانای پرداخت این پول رو نداریم و الان سه ماهه که با حکم جلب در زندان است الان تقاضای اعسار و تقسیط دادیم که یکبار رد شد دوباره دادخواست دادیم الان مراحل چجوریه. آیا میشه اقساطی یا ن دادگاه چ رایی میدهد ممنون میشم راهنمایی کنید تشکر.


پاسخ وکیل: اگر دادخواست و استشهادیه به درستی و دقیق تنظیم کنید و دلایل اعسار ارائه شده نیز قابل پذیرش و باور باشد، بله امکان تقسیط وجود دارد.

ﺳﻪشنبه, 23 مرداد,1403

مجید

با سلام چندین سال قبل از منزل ما دزدی شد و سارق بعد از چند سال دستگیر و به زندان رفت. سارق به رد مال محکوم شده است ولی اعسار داده که نمی تواند اموال سرقتی یا معادل آنرا پرداخت کند. از زندان یکبار اعسار داد و نتوانست شاهد بیاورد و اعسارش رد شد. فعلا در رای باز است و مجددا اعسار داده است. سوال بنده این است که یک فرد سارق می تواند اعسار بدهد؟ اگر جواب مثبت باشد که وای به حال مردم. با سپاس


پاسخ وکیل: مطابق قوانین ایران، متاسفانه بله. سارق نیز میتواند دادخواست اعسار بده.

یکشنبه, 06 خرداد,1403

مبینا

سلام من ۷۰ میلیون بدهی دارم شاغل نیستم و هیچگونه اموالی ندارم پیش پرداخت و قسط حدودا چقدر در میاد؟


پاسخ وکیل:
با سلام
نحوه تقسیط بدهی کاملا به دست قاضی رسیدگی کننده است

یکشنبه, 09 اردیبهشت,1403

رضا

با سلام من از یه نفر ۸۰ میلیون چک گرفتم برگشت خورد ۳۰ میلیون تو حسابش بود بلوکه شده و خودش هم کاسبه شکایت کردم ازش میگه میرم درخواست اعسار میدم پولتو قسطی میدم تکلیف ما چیه اینجوری ک سنگ روی سنگ بند نمیشه هرکی خواست چک میکشه بعدش میره تقاضای اعسار میده


پاسخ وکیل :
با سلام
درخواست اعسار یا اعسار از تقسیط باید در دادگاه برسی شود تا حکم اعسار صادر شود و به صرف یک ادعا پذیرفته نمی شود

دوشنبه, 27 فروردین,1403

حسنی

سلام. آیا اراضی کشاورزی اوقافی که بصورت اجاره در دوره های 3 ساله به صورت مشاع با سایر وراث پدر در اختیار اینجانب می باشد به عنوان مال جهت پرداخت مهریه لحاظ می شود؟


پاسخ وکیل :
با سلام
پس از عقد وقف مالکیت مال از واقف گرفته می شود و اداره اوقاف به نوعی امر تولیت را بر عهده دارد و پدران شما در واقع مستاجران اداره اوقاف هستند و حقی بیشتر بر آنها ندارند.

جمعه, 04 اسفند,1402

سعید

سلام طی یک تصادف که مقصر من بودم خسارت و افت قیمت خودرو حکم صادر شده برای من مبلغ کل خسارت ام با هزینه دادرسی و .... کلا مبلغ ۳۰میلیون تومان شده ولی من توانایی ندارم پرداخت کنم رای نهایی دادگاه ام صادر شده میخواستم بدونم چیکار کنم قسطی پرداخت کنم ماهی مثلاً ۳میلیون


پاسخ وکیل:
با سلام
نیاز به تقدیم دادخواست اعسار می باشد و در صورت احراز اعسار توسط قاضی به نظر او تقسیط ماهیانه انجام خواهد شد.

ارسال نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

دسته بندی مطالب و مقالات

Skip Navigation Links.

رزرو وقت مشاوره حقوقی با وکیل

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی از دفتر وکیل مسعود محمدی و دفتر وکالت دادگران حامی و جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی، کلیک کنید.