جعاله

_{^{عقد جعاله}}

• جعاله عقدی است که جاعل در مقابل عمل عامل، مبلغی را به او به عنوان جعل می پردازد.
• تفاوت عقد جعاله با عقد اجاره در این است که در عقد اجاره اشخاص، عوضین یعنی کار عامل و میزان جعل باید به طور مشخص و دقیق تعیین گردد ولی در عقد جعاله معلوم بودن اجمالی عمل و میزان جعل کفایت می کند و علم تفصیلی لازم نمی باشد البته نباید به طور کلی مجهول باشد، اما علم تفصیلی (مثل آنچه در قرارداد اجاره اشخاص وجود دارد) لازم نمی باشد.
• در عقد جعاله، ایفای تعهد از سوی عادل با انجام عمل یا تسلیم آن به جاعل تحقق می یابد و تا پیش از آن (یعنی انجام یا تسلیم) جاعل مستحق چیزی نمی باشد.علاوه بر آن هزینه هایی که عامل برای انجام عمل می پردازد به عهده خود عامل می باشد.
• جعاله به دو صورت است : 1- جعاله ی عام 2- جعاله ی خاص
• جعاله ی عام خطاب به عمده افراد است و هر کسی که عمل را انجام دهد مستحق جعل گردد اما در جعاله ی خاص که خطاب ب فرد معین یا یک جمع مشخصی می باشد، تنها در صورتی که طرف ایجاب آن را انجام دهد مستحق جعل می گردد و در صورت انجام عمل توسط سایر افراد، جعل به آنها تعلق نمی گیرد.
• چنانچه عمل موضوع جعاله، تجزیه پذیر باشد و انجام هر جز عمل مورد قصدجاعل باشد، عامل با انجام هر جزئی از عمل به نسبتی که انجام داده است مستحق جعل می گردد. اما اگر عمل موضوع جعاله تجزیه ناپذیر باشد یا اینکه انجام کل عمل مورد قصد جاعل باشد عامل تنها در صوتی مستحق است که کل عمل را انجام دهد.
• تا قبل از انجام عمل، جاعل می تواند عقد جعل را فسخ کند اما اگر عامل به دلیل انجام مقدمات عمل متحمل هزینه هایی شده باشد از باب قاعده تسبیب می تواند از جاعل مطالبه کند.
• تا قبل از ردمال به جاعل، مال در نزد عامل امانت است. اگر هنگامی که مال در نزد عامل است، جاعل عقد را فسخ کند باز هم مال در نزد عامل امانت شرعی است و باید با مال به گونه ای برخورد کند که یک امین دلسوز رفتار می کند.