_{^{آیا صرف مهر شرکت پشت چک دلیل ضمانت است ؟}}

• ضمان مبتنی بر انتقال دین است، یعنی درنتیجه ی ضمان تعهد از مدیون به ضامن منتقل می شود و مدیون اصلی بری می گردد. بنابراین اگر کسی ضامن کس دیگری شود، ذمه ی مدیون اصلی بری شده و فقط ذمه ی ضامن در مقابل طلبکار مدیون می گردد.
• با این حال، در ضمانت تضامنی هریک از ضامن و مضمون عنه در مقابل طلبکار مدیون و مسئول پرداخت دین می باشند. ضمانت تضامنی باید در عقد قید گردد و درصورتی که این امر در عقد تصریح گردد معلوم می شود که قصد طرفین انتقال دین نمی باشد. همچنین طرفین می توانند در عقد مزبور نحوه ی مطالبه را نیز قید کنند.
• ضمانت در حقوق تجارت بیشتر به معنای تضامنی و ضم ذمه به ذمه می باشد یعنی در برابر متعهدله یا دائن هم ضامن مسئولیت دارد و هم مضمون عنه.
• ضمانت تضامنی به دو صورت طولی و عرضی قابل تحقق می باشد:

تضامن طولی 

در این نوع ضمان، طلبکار برای وصول طلب خود مکلف است نخست به مضمون عنه مراجعه کند و چنانچه به جهتی از جهات نتوانست طلب خود را وصول کند، حق مطالبه از ضامن را داشته باشد. ماده 699 قانون مدنی در این باره بیان می دارد که التزام به تأدیه ممکن است معلق باشد.

تضامن عرضی 

تضامن عرضی به این معناست که پس از عقد ضمان، طلبکار به دلخواه خود به هریک از ضامن و مضمون عنه و یا به هردو نفر مراجعه کند.

• ضمانت در اسناد تجاری عبارت است از تعهد شخص ثالث به پرداخت وجه سند تجاری در سررسید آن. طبق مقررات قانون تجارت پس از تحقق ضمان، ضامن متعهد به پرداخت وجه سند به ذینفع میگردد بدون آنکه مضمون عنه بری شده باشد.
• در واقع با انجام ضمانت مسئولی به مسئولان سند افزوده می شود و همه ی آنها مدیون هستند و تا مبلغ مورد بحث تأدیه نگردد همه ی آنها متعهد به پرداخت آن می باشند زیرا طلبکار به هریک از آنها جهت وصول آن مبلغ میتواند مراجعه نماید و درصورتیکه یک نفر آن وجه را بپردازد سایرین بری الذمه میشوند.
• از طرف دیگر وقتی ضامن مبلغ را پرداخت کرد میتواند طبق مقررات مربوط، به مضمون عنه و امضاکنندگان سند رجوع کند. 
• در رابطه با اعتبار مهر شرکت ضامن پشت چک باید گفت ضمانت به طور معمول در پشت سند تجاری انجام می شود. همچون ظهرنویسی، ضمانت در اسناد تجاری نیز تشریفات خاصی ندارد و ضمانت با قید هر عبارتی که دلالت بر ضمانت نماید و با امضای ضامن محقق می شود.
• بنابراین می توان گفت مهر کردن پشت چک توسط شرکت دلالت بر مسولیت تضامنی شرکت دارد و از این نظر شرکت در کنار سایرین مسئول پرداخت وجه چک در تاریخ سررسید می باشد. 

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص ضمانت پشت چک}}

♦  در پاسخ به پرسشی که طرح نمودید باید گفت از آنجایی که حکم به مسئولیت تضامنی شرکت داده شده است، اقدامی از جانب شما نیاز نمی باشد.

با این حال ممکن است طرف مقابل ادعای جعل مهر شرکت را مطرح و ثابت نماید. در صورتی که مهر شرکت جعل شده باشد، مسئولیت شرکت ازبین خواهد رفت و شما برای مطالبه ی وجه چک به سایر مسئولان می توانید رجوع نمایید.

♦  لازم به ذکر است با توجه به شرط مورد توافق، پرداخت نشدن وجه چک تأثیری در قرارداد شما نخواهد داشت و شما تنها می توانید از طریق قانونی وجه چک را مطالبه نمایید. 

_{^{مستندات قانونی - ضمانت پشت چک}}

ماده ۲۴۹ قانون تجارت

برات‌دهنده، کسی که برات را قبول کرده و ظهرنویس‌ها در مقابل دارنده برات مسئولیت تضامنی دارند. دارنده برات در صورت عدم تادیه و اعتراض می‌تواند به هر کدام از آنها که بخواهد منفرداً یا به چند نفر یا به تمام آنها مجتمعاً رجوع نماید. ‌همین حق را هر یک از ظهرنویس‌ها نسبت به برات‌دهنده و ظهرنویس‌های ماقبل خود دارد.
‌اقامه دعوی بر علیه یک یا چند نفر از مسئولین موجب اسقاط حق رجوع به سایر مسئولیت برات نیست. اقامه‌کننده دعوی ملزم نیست ترتیب ظهرنویسی را از حیث تاریخ رعایت کند. ‌ضامنی که ضمانت برات‌دهنده یا محال‌علیه یا ظهرنویسی را کرده فقط با کسی مسئولیت تضامنی دارد که از او ضمانت نموده است.

ماده ۳۱۰ قانون تجارت
چک نوشته‌ای است که به موجب آن صادرکننده وجوهی را که در نزد محال‌علیه دارد کلاً یا بعضاً مسترد یا به دیگری واگذار می‌نماید.

ماده ۳۱۱ قانون تجارت
در چک باید محل و تاریخ صدور قید شده و به امضای صادرکننده برسد - پرداخت وجه نباید وعده داشته باشد.

ماده ۳۱۲ قانون تجارت
چک ممکن است در وجه حامل یا شخص معین یا به حواله‌کرد باشد - ممکن است به صرف امضاء در ظهر به دیگری منتقل شود.

ماده ۳۱۳ قانون تجارت
وجه چک باید به محض ارائه کارسازی شود.

ماده ۳۱۴ قانون تجارت
صدور چک ولو اینکه از محلی به محل دیگر باشد ذاتاً عمل تجارتی محسوب نیست لیکن مقررات این قانون از ضمانت صادرکننده و‌ظهرنویسها و اعتراض و اقامه دعوی ضمان و مفقود شدن راجع به بروات شامل چک نیز خواهد بود.

ماده ۳۱۵ قانون تجارت
اگر چک در همان مکانی که صادر شده است باید تادیه گردد دارنده چک باید در ظرف پانزده روز از تاریخ صدور وجه آن را مطالبه کند و‌اگر از یک نقطه به نقطه دیگر ایران صادر شده باشد باید در ظرف چهل و پنج روز از تاریخ صدور چک مطالبه شود.
‌اگر دارنده چک در ظرف مواعد مذکوره در این ماده پرداخت وجه آن را مطالبه نکند دیگر دعوی او بر علیه ظهرنویس مسموع نخواهد بود و اگر وجه‌چک به سببی که مربوط به محال‌علیه است از بین برود دعوی دارنده چک بر علیه صادرکننده نیز در محکمه مسموع نیست.

ماده ۳۱۶ قانون تجارت
کسی که وجه چک را دریافت می‌کند باید ظهر آن را امضاء یا مهر نماید اگر چه چک در وجه حامل باشد.

ماده ۳۱۷ قانون تجارت
مقررات راجعه به چکهایی که در ایران صادر شده است در مورد چکهایی که از خارجه صادر شده و باید در ایران پرداخته شود نیز‌رعایت خواهد شد - لیکن مهلتی که در ظرف آن دارنده چک می‌تواند وجه چک را مطالبه کند چهار ماه از تاریخ صدور است.

ماده ۶۸۴ قانون مدنی
عقد ضمان عبارت است از اینکه شخصی مالی را که بر ذمه دیگری است به عهده بگیرد. متعهد را ضامن طرف دیگر را مضمون‌له و‌شخص ثالث را مضمون‌عنه یا مدیون اصلی میگویند.

ماده ۶۸۵ قانون مدنی
در ضمان رضای مدیون اصلی شرط نیست.

ماده ۶۸۶ قانون مدنی
ضامن باید برای معامله اهلیت داشته باشد.

ماده ۶۸۷ قانون مدنی
ضامن شدن از محجور و میت صحیح است.

ماده ۶۸۸ قانون مدنی
ممکن است از ضامن ضمانت کرد.

ماده ۶۸۹ قانون مدنی
هر گاه چند نفر ضامن شخصی شوند ضمانت هر کدام که مضمون‌له قبول کند صحیح است.

ماده ۶۹۰ قانون مدنی
در ضمان شرط نیست که ضامن مالدار باشد لیکن اگر مضمون‌له در وقت ضمان به عدم تمکن ضامن جاهل بوده باشد میتواند عقد‌ ضمان را فسخ کند ولی اگر ضامن بعد از عقد غیر ملی شود مضمون‌له خیاری نخواهد داشت.

ماده ۶۹۱ قانون مدنی
ضمان دینی که هنوز سبب آن ایجاد نشده است باطل است.

ماده ۶۹۲ قانون مدنی
در دین حال ممکن است ضامن برای تادیه آن اجلی معین کند و همچنین میتواند در دین موجل تعهد پرداخت فوری آن را بنماید.

ماده ۶۹۳ قانون مدنی
مضمون‌له میتواند در عقد ضمان از ضامن مطالبه رهن کند اگر چه دین اصلی رهنی نباشد.

ماده ۶۹۴ قانون مدنی
علم ضامن به مقدار و اوصاف و شرایط دینی که ضمانت آن را مینماید شرط نیست بنابراین اگر کسی ضامن دین شخص بشود بدون ‌اینکه بداند آن دین چه مقدار است ضمان صحیح است لیکن ضمانت یکی از چند دین به نحو تردید باطل است.

ماده ۶۹۵ قانون مدنی
معرفت تفصیلی ضامن به شخص مضمون‌له یا مضمون عنه لازم نیست.

ماده ۶۹۶ قانون مدنی
هر دینی را ممکن است ضمانت نمود اگر چه شرط فسخی در آن موجود باشد.

ماده ۶۹۷ قانون مدنی
ضمان عهده از مشتری یا بایع نسبت به درک مبیع یا ثمن در صورت مستحق‌للغیر درآمدن آن جایز است.

ماده ۶۹۸ قانون مدنی
بعد از اینکه ضمان به طور صحیح واقع شد ذمه مضمون‌عنه بری و ذمه ضامن به مضمون‌له مشغول میشود.

ماده ۶۹۹ قانون مدنی
تعلیق در ضمان مثل اینکه ضامن قید کند که اگر مدیون نداد من ضامنم باطل است ولی التزام به تادیه ممکن است معلق باشد.

ماده ۷۰۰ قانون مدنی
تعلیق ضامن بشرایط صحت آن مثل اینکه ضامن قید کند که اگر مضمون‌عنه مدیون باشد من ضامنم موجب بطلان آن نمیشود.

ماده ۷۰۱ قانون مدنی
ضمان عقدی است لازم و ضامن یا مضمون‌له نمیتوانند آن را فسخ کنند مگر در صورت اعسار ضامن به طوری که در ماده ۶۹۰ مقرر است یا در صورت بودن حق فسخ نسبت به دین مضمون‌له و یا در صورت تخلف از مقررات عقد.

ماده ۷۰۲ قانون مدنی
هر گاه ضمان مدت داشته باشد مضمون‌له نمیتواند قبل از انقضاء مدت مطالبه طلب خود را از ضامن کند اگر چه دین حال باشد.

ماده ۷۰۳ قانون مدنی
در ضمان حال مضمون‌له حق مطالبه طلب خود را دارد اگر چه دین موجل باشد.

ماده ۷۰۴ قانون مدنی
ضمان مطلق محمول به حال است مگر آنکه به قرائن معلوم شود که موجل بوده است.

ماده ۷۰۵ قانون مدنی
ضمان موجل به فوت ضامن حال میشود.

ماده ۷۰۶ قانون مدنی
به موجب قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب ۱۳۷۰/۰۸/۱۴ حذف شده است.

ماده ۷۰۷ قانون مدنی
اگر مضمون‌له ذمه مضمون‌عنه را ری کند ضامن بری نمی‌شود مگر اینکه مقصود ابراء از اصل دین باشد.

ماده ۷۰۸ قانون مدنی
کسی که ضامن درک مبیع است در صورت فسخ بیع به سبب اقاله یا خیار از ضمان بری میشود.

ماده ۷۰۹ قانون مدنی
ضامن حق رجوع به مضمون عنه ندارد مگر بعد از اداء دین ولی میتواند در صورتی که مضمون‌عنه ملتزم شده باشد که در مدت معینی‌برائت او را تحصیل نماید و مدت مزبور هم منقضی شده باشد رجوع کند.

ماده ۷۱۰ قانون مدنی
اگر ضامن با رضایت مضمون‌له حواله کند به کسی که دین را بدهد و آن شخص قبول نماید مثل آنست که دین را ادا کرده است و حق‌ رجوع به مضمون‌عنه دارد و همچنین است حواله مضمون‌له به عهده ضامن.

ماده ۷۱۱ قانون مدنی
اگر ضامن دین را تادیه کند و مضمون‌ عنه آن را ثانیاً بپردازد ضامن حق رجوع به مضمون‌له نخواهد داشت و باید به مضمون‌عنه مراجعه‌کند و مضمون‌عنه میتواند از مضمون‌له آنچه را که گرفته است مسترد دارد.

ماده ۷۱۲ قانون مدنی
هر گاه مضمون‌له فوت شود و ضامن وارث او باشد حق رجوع به مضمون‌عنه دارد.

ماده ۷۱۳ قانون مدنی
اگر ضامن به مضمون‌له کمتر از دین داده باشد زیاده بر آنچه داده نمی‌تواند از مدیون مطالبه کند اگر چه دین را صلح بکمتر کرده باشد.

ماده ۷۱۴ قانون مدنی
اگر ضامن زیادتر از دین به داین بدهد حق رجوع به زیاده ندارد مگر در صورتی که به اذن مضمون‌عنه داده باشد.

ماده ۷۱۵ قانون مدنی
هر گاه دین مدت داشته و ضامن قبل از موعد آن را بدهد مادام که دین حال نشده است نمیتواند از مدیون مطالبه کند.

ماده ۷۱۶ قانون مدنی
در صورتی که دین حال باشد هر وقت ضامن ادا کند میتواند رجوع به مضمون‌عنه نماید هر چند ضمان مدت داشته و موعد آن نرسیده‌ باشد مگر آنکه مضمون‌عنه اذن به ضمان موجل داده باشد.

ماده ۷۱۷ قانون مدنی
هر گاه مضمون‌عنه دین را ادا کند ضامن بری میشود هر چند ضامن به مضمون‌عنه اذن در ادا نداده باشد.

ماده ۷۱۸ قانون مدنی
هر گاه مضمون‌له ضامن را از دین ابراء کند ضامن و مضمون‌عنه هر دو بری میشوند.

ماده ۷۱۹ قانون مدنی
هر گاه مضمون‌له ضامن را ابراء یا دیگری مجاناً دین را بدهد ضامن حق رجوع به مضمون‌عنه ندارد.

ماده ۷۲۰ قانون مدنی
ضامنی که به قصد تبرع ضمانت کرده باشد حق رجوع به مضمون‌عنه ندارد.

ماده ۷۲۱ قانون مدنی
هر گاه اشخاص متعدد از یک شخص و برای یک قرض به نحو تسهیم ضمانت کرده باشند مضمون‌له به هر یک از آنها فقط به قدر سهم ‌او حق رجوع دارد و اگر یکی از ضامنین تمام قرض را تادیه نماید به هر یک از ضامنین دیگر که اذن تادیه داده باشد میتواند به قدر سهم او رجوع کند.

ماده ۷۲۲ قانون مدنی
ضامنِ ضامن حق رجوع به مدیون اصلی ندارد و باید به مضمون‌عنه خود رجوع کند و بهمین طریق هر ضامنی به مضمون‌عنه خود ‌رجوع میکند تا به مدیون اصلی برسد.

ماده ۷۲۳ قانون مدنی
ممکن است کسی در ضمن عقد لازمی به تادیه دین دیگری ملتزم شود در این صورت تعلیق به التزام مبطل نیست مثل اینکه کسی‌التزام خود را به تادیه دین مدیون معلق به عدم تادیه او نماید.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما