X
مشاوره با وکیل دادگستری- دادگران حامی

مشاوره حقوقی آنلاین

برای ارسال سوال یا درخواست از منوی سبز رنگ زیر ، وارد شوید.

برای مطالعه آرشیو سوالات حقوقی ، اینجا کلیک کنید.

تاریخ انتشار: یکشنبه 09 آبان 1400

 نحوه برخورد حقوقی با فرد دارای مشکل روانی، دیوانه و مجنون

آیا کسی که دیوانه بوده و دچار جنون شده است و مشکل روانی داشته باشد و موجب ازار و ضرب و شتم اطرافیان خود شود را می توان با اجبار و حکم قضایی در بیمارستان روانی بستری کرد؟

 

امتیاز: Article Rating | تعداد بازدید: 37860

راه حل حقوقی بستری و انتقال دیوانه و مجنون به تیمارستان

  • جنون در اصطلاح حقوقی به وضعیتی گفته می شود که در آن شخص فاقد قدرت تمیز و تشخیص نفع و ضرر است و اندیشه، رفتار و کردار افراد دارای جنون و مشکلات روانی از حالت عادی منحرف شده است. 
  • جنون به دو صورت دائمی یا ادواری وجود دارد. جنون دائمی جنونی است که همیشه در شخص وجود دارد و از بین نمی رود خواه مدت آن طولانی باشد خواه کوتاه. جنون ادواری یا جنون دوره ای جنونی است که مستمر نبوده و متناوب می باشد. این جنون بصورت هر از چند گاهی برای چند ساعت یا چند روز یا چند ماه در بیمار ظاهر می گردد و سپس از بین می رود و بیمار به حالت عادی خود باز می گردد و عاقل می شود. 
  • در رابطه با اعمال حقوقی مجنون باید گفت مطابق ماده 1211 قانون مدنی جنون به هر درجه که باشد موجب حجر است. حجر به معنای منع قانونی شخص از مداخله در امور خود بدون دخالت دیگران می باشد. 
  • بنابراین از آنجایی که مجنون فاقد درک و تمیز بوده و قصد و اراده ای ندارد، تمام اعمال حقوقی او باطل است. به همین خاطر قانون مدنی اعمال حقوقی مجنون ادواری در حالت سلامت عقل صحیح و معتبر دانسته است. 
  • در خصوص مسئولیت کیفری مجنون نیز قانون مجازات اسلامی بیان داشته است که جنون در حالت ارتکاب جرم به هر درجه که باشد رافع مسئولیت کیفری است. بنابراین مجنون در صورت ارتکاب جرم، مجازات نمی شود اما اگر جنون پیش از ارتکاب جرم باشد یا پس از آن حاصل شود اما در هنگام ارتکاب جرم فرد از سلامت عقل برخوردار باشد، رافع مسئولیت و مجازات نیست.
  • ماده 150 قانون مجازات اسلامی در مورد شرایط و کیفیت نگهداری افراد مبتلا به جنون و بیماری روانی مقرر کرده است که هرگاه مرتکب جرم در حین ارتکاب، مجنون باشد یا در جرایم موجب تعزیر پس از وقوع جرم مبتلا به جنون شود چنان چه جنون و حالت خطرناک مجنون با جلب نظر متخصص، ثابت و آزاد بودن وی مخل نظم و امنیت عمومی‌ باشد به دستور دادستان تا رفع حالت خطرناک در محل مناسب نگهداری می‌شود.

 

پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص برخورد حقوقی با فرد روانی، دیوانه و مجنون

♦  در پاسخ به سوال شما باید گفت در صورتی که مجنون یا بیمار روانی در حالت جنون مرتکب جرم گردد، آیین نامه اجرایی نحوه نگهداری و درمان مجانین مصوب 1398 در رابطه با نگهداری و درمان بیمار پس از صدور قرار موقوفی تعقیب بیان داشته است که: 
♦  پس از صدور قرار موقوفی تعقیب نسبت به مجانین، حسب مورد باید به‌شرح زیر اتخاذ تصمیم  شود:
الف ـ در مورد مجنون خطرناک، بنا به دستور دادستان، تا پایدار شدن وضعیت روانی در یکی از مراکز درمان و مراقبت تعیین شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تحت درمان قرار می گیرد.
ب ـ‌ در صورتی که به تشخیص مقام قضایی با جلب نظر پزشکی قانونی نیاز به‌بستری شدن مجنون در بیمارستان روان پزشکی نباشد و همچنین در صورت وصول گزارش از بیمارستان مبنی بر عدم ضرورت بستری بودن بیمار برای درمان، جهت ترخیص وی از بیمارستان یا اعزام به مرکز نگهداری و توانبخشی یا مرکز درمان و مراقبت دستور لازم توسط دادستان صادر خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه حسب مورد به درخواست بیمارستان روانپزشکی یا پزشکی قانونی برای نگهداری مجانین نیاز به نیروهای حفاظتی باشد، در صورت لزوم، مقام قضایی دستور مقتضی به ضابطان دادگستری صادر می کند.

♦  با این وجود گاهی اوقات امکان دارد فقط بیمار روانی خطرناک باشد یعنی فرد بیمار جرمی انجام نداده ولی رفتارش ممکن است برای جامعه خطرناک باشد. به عنوان مثال فرد بیماری که رفتار پرخاشگرانه دارد و احتمال ارتکاب جرم یا اعمال خطرناک از سوی او وجود دارد در چنین وضعیتی، ماده 150 قانون مجازات اسلامی دست قضات را باز گذاشته تا افرادی با شخصیت خطرناک را به مراکز تربیتی و بیمارستان‌هایی که مخصوص نگهداری این افراد هستند بفرستند، اما متأسفانه از آنجا که سازوکارهای این ماده خیلی مشخص نیست، قضات کمتر از این ماده استفاده می‌کنند که می‌تواند به عنوان یک ایراد محسوب شود. 

 

 

مستندات قانونی - برخورد قضایی با فرد دیوانه و مجنون

ماده ۱۲۰۷ قانون مدنی
اشخاص ذیل محجور و از تصرف در اموال و حقوق مالی خود ممنوع هستند:
۱) صغار.
۲) اشخاص غیر رشید.
۳) مجانین.

ماده ۱۲۱۱ قانون مدنی
جنون به هر درجه که باشد موجب حجر است.

ماده ۱۲۱۳ قانون مدنی
مجنون دائمی مطلقاً و مجنون ادواری در حال جنون نمیتواند هیچ تصرفی در اموال و حقوق مالی خود بنماید ولو با اجازه ولی یا قیم خود لکن اعمال حقوقی که مجنون ادواری در حال افاقه مینماید نافذ است مشروط بر اینکه افاقه او مسلم باشد.

ماده ۱۲۱۶ قانون مدنی
هر گاه صغیر یا مجنون یا غیر رشید باعث ضرر غیر شود ضامن است.

ماده 150 قانون مجازات اسلامی
هرگاه مرتکب جرم در حین ارتکاب، مجنون باشد یا در جرائم موجب تعزیر پس از وقوع جرم مبتلا به جنون شود چنانچه جنون و حالت خطرناک مجنون با جلب نظر متخصص، ثابت و آزاد بودن وی مخل نظم و امنیت عمومی باشد به دستور دادستان تا رفع حالت خطرناک در محل مناسب نگهداری می شود. شخص نگهداری شده یا خویشاوندان او میتوانند در دادگاه به این دستور اعتراض کنند که در این صورت، دادگاه با حضور معترض، موضوع را با جلب نظر کارشناس در جلسه اداری رسیدگی می کند و با تشخیص رفع حالت خطرناک در مورد خاتمه اقدام تامینی و در غیراین صورت در تایید دستور دادستان، حکم صادر می کند. این حکم قطعی است ولی شخص نگهداری شده یا خویشاوندان وی، هرگاه علائم بهبود را مشاهده کردند حق اعتراض به این حکم را دارند. این امر مانع از آن نیست که هرگاه بنا به تشخیص متخصص بیماریهای روانی، مرتکب، درمان شده باشد برحسب پیشنهاد مدیر محل نگهداری او دادستان دستور خاتمه اقدام تامینی را صادر کند.
تبصره ۱- هرگاه مرتکب یکی از جرائم موجب حد پس از صدور حکم قطعی دچار جنون شود حد ساقط نمی شود. در صورت عارض شدن جنون قبل از صدور حکم قطعی در حدودی که جنبه حق اللهی دارد تعقیب و محاکمه تا زمان افاقه به تاخیر میافتد. نسبت به مجازاتهایی که جنبه حق الناسی دارد مانند قصاص و دیه و همچنین ضرر و زیان ناشی از جرم، جنون مانع از تعقیب و رسیدگی نیست.
تبصره ۲- قوه قضائیه موظف است مراکز اقدام تامینی را در هر حوزه قضائی برای نگهداری افراد موضوع این ماده تدارک ببیند. تا زمان شروع به کار این اماکن، قسمتی از مراکز روان درمانی بهزیستی یا بیمارستانی موجود به این افراد اختصاص داده می شود.

آیین‌ نامه اجرایی نحوه نگهداری و درمان مجانین
ماده 2

پس از صدور قرار موقوفی تعقیب نسبت به مجانین، حسب مورد باید به‌شرح زیر اتخاذ تصمیم ¬شود:
الف ـ در مورد مجنون خطرناک، بنا به دستور دادستان، تا پایدار شدن وضعیت روانی در یکی از مراکز درمان و مراقبت تعیین شده از طرف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، تحت درمان قرار می¬گیرد.
ب ـ‌ در صورتی که به تشخیص مقام قضایی با جلب نظر پزشکی قانونی نیاز به‌بستری شدن مجنون در بیمارستان روان پزشکی نباشد و همچنین در صورت وصول گزارش از بیمارستان مبنی بر عدم ضرورت بستری بودن بیمار برای درمان، جهت ترخیص وی از بیمارستان یا اعزام به مرکز نگهداری و توانبخشی یا مرکز درمان و مراقبت دستور لازم توسط دادستان صادر خواهد شد.
تبصره ـ چنانچه حسب مورد به درخواست بیمارستان روانپزشکی یا پزشکی قانونی برای نگهداری مجانین نیاز به نیروهای حفاظتی باشد، در صورت لزوم، مقام قضایی دستور مقتضی به ضابطان دادگستری صادر می کند. 

ماده ۸ 
 پس از طی دوره درمان و مراقبت یا توانبخشی و نگهداری در مراکز مذکور در ماده ۲ آیین‌نامه، مقام قضایی مربوط با جلب نظر پزشکی قانونی دستور ترخیص مجانین را صادر می کند.

ماده ۹
 استنکاف از اجرای دستور دادستان در مورد نگهداری، مراقبت و درمان مجانین مشمول مقررات ماده ۵۷۶ قانون مجازات اسلامی (کتاب پنجم تعزیرات) می‌باشد.


پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما 
 

ثبت امتیاز
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.
ارسال نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

رزرو وقت مشاوره حقوقی با وکیل

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی از دفتر وکیل مسعود محمدی و دفتر وکالت دادگران حامی و جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی، کلیک کنید.