_{^{بررسی مفهوم حریم خصوصی و مسئولیت در قبال سایرین}}

• حریم املاک به محدوده اطراف هر مال مملوک غیرمنقول می گویند که به میزان عرفی در جهت استفاده کامل از ملک در نظر گرفته شده است.
• به حقی که صاحب ملک بر آن محدوده دارد، حق حریم می گویند.
• لازم به ذکر است که حق حریم یک حق تبعی است؛ به این معنا که اگر ملکی که دارای حریم است تغییر وضع دهد به گونه ای که نیاز به حریم نداشته باشد، دیگر حقی بر حریم ندارد.

_{^{ارکان حریم ملک}} 

1- وجود یک ملک : باید ملکی وجود داشته باشد تا حریم برای آن قرارداد. به این معنا که بعد از ایجاد یک ملک، حریم ایجاد شده است و با از بین رفتن آن، از بین می رود. ماده 136 قانون مدنی در این باره مقرر می دارد حریم مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد.
2- عدم وجود ملک دیگری : زمانی حریم برای ملک ایجاد می شود که آن حریم ملک شخص دیگری نباشد. بنابراین، اگر دو ملک به هم چسبیده باشند هیچ یک دارای حریم در ملک دیگری نیست.
3- رابطه ی بین ملک و زمین مجاور : برای ایجاد شدن حریم، باید رابطه ای بین ملک و اراضی اطراف آن وجود داشته باشد؛ به این معنا که وجود اراضی مزبور برای کمال انتفاع ملک باید ضروری باشد.
در خصوص محدود حریم باید گفت تعیین محدوده حریم بر عهده عرف و کارشناسان مربوطه است و محدوده حریم، منوط به عدم ضرر است چراکه مبنای ایجاد این حق، برای دفع ضرر می باشد. قانونگذار در قانون مدنی نیز مبنای اصلی حریم را ضرر قرار داده است چون در ذیل ماده 138 و همچنین ماده 139 بر ضرری نبودن تأکید میکند. 
از جمله مصادیق حریم می توان به موارد زیر اشاره نمود:
4- گودبرداری : اگر گودبرداری مالکی در زمین خود  عمیق باشد و باعث نشست یا خرابی خانه مجاور شود، تصرف در حریم خانه دیگران محسوب و از گودبرداری جلوگیری خواهد شد.
5- لوله های انتقال گاز و نفت : ماده یک آیین نامه اجرای تبصره یک قانون احداث بنا و ساختمان در دو طرف خطوط انتقال گاز مصوب 1350 به شرکت ملی گاز اجازه داده است حریم لوله انتقال گاز را تا 250 متر در خارج محدوده شهرها افزایش دهد و اگر کسی این حریم را نادیده گرفت و در آن بنایی احداث کرد بدون جبران خسارت، آن بنا نابود می گردد.
6- حریم نوری ساختمان مجاور : اگر شخصی آپارتمان چندطبقه ای را در یک کوچه با عرض کم، بسازد و باعث نرسیدن نور به خانه های مجاور یا اشراف بر آن ها شود، حریم نوری خانه های مجاور را نقض نموده است

_{^{پاسخ به پرسش مخاطب در خصوص حدود حریم خصوصی ملک}}

♦  در پاسخ به این پرسش که آیا جلوی ملک جزء حریم ملک محسوب می شود ؟ باید گفت اگر مرز زمین به صورتی باشد که عرفاً برای فرد مبرهن و مسلم گردد که ملک مالک شخصی دارد و عمومی نیست ورود ایشان به آن و آسیب دیدن وی نمیتواند منجر به مسئولیت مالک شود .

♦  لکن اگر مرز بندی زمین یا جاده مشخص نبود ( که احتمالا چنین است ) و شخص به دلیل تصور خود از فضای عمومی بودن اقدام به چرای دام ها نموده است به استناد تبصره 1 ماده 508 کتاب چهارم قانون مجازات اسلامی صدمه و آسیب به دلیل سهل انگاری در اطلاع رسانی صورت گرفته و مالک ضامن خواهد بود. در این مورد خاص نیز به دلیل آنکه هیچ علائمی مبنی بر شخصی بودن ملک یا هشدار سم پاشی صورت نگرفته است، شما مسئول جبران خسارت می باشید . چرای دام در مرز زمین ها با فضای عمومی مسئولیت شما را ساقط نمیکند .

_{^{مستندات قانونی - حدود حریم ملک}}

ماده ۱۳۶ قانون مدنی
حریم مقداری از اراضی اطراف ملک و قنات و نهر و امثال آن است که برای کمال انتفاع از آن ضرورت دارد.
ماده ۱۳۷ قانون مدنی
حریم چاه برای آب خوردن (۲۰) گز و برای زراعت (۳۰) گز است.
ماده ۱۳۸ قانون مدنی
حریم چشمه و قنات از هر طرف در زمین رخوه (۵۰۰) گز و در زمین سخت (۲۵۰) گز است لیکن اگر مقادیر مذکوره در این ماده و ماده ‌قبل برای جلوگیری از ضرر کافی نباشد به اندازه‌ای که برای دفع ضرر کافی باشد به آن افزوده میشود.
ماده ۱۳۹ قانون مدنی
حریم در حکم ملک صاحب حریم است و تملک و تصرف در آن که منافی باشد با آنچه مقصود از حریم است بدون اذن از طرف ‌مالک صحیح نیست و بنابراین کسی نمیتواند در حریم چشمه و یا قنات دیگری چاه یا قنات بکند ولی تصرفاتی که موجب تضرر نشود جائز است.
ماده ۵۰۸ قانون مجازات اسلامی
هرگاه شخصی یکی از کارهای مذکور در ماده(۵۰۷) این قانون را در ملک خویش یا مکانی که در تصرف و اختیار اوست، انجام دهد و سبب آسیب دیگری گردد، ضامن نیست مگر اینکه شخصی را که آگاه به آن نیست به آنجا بخواند و به استناد آن، جنایتی به وی وارد گردد.
تبصره ۱- هرگاه شخص آسیب دیده بدون اذن مالک یا با اذنی که قبل از انجام اعمال مذکور از مالک گرفته، وارد شود و صاحب ملک از ورود او اطلاع نداشته باشد، مالک ضامن نیست مگر اینکه صدمه یا تلف به علت اغواء، سهل انگاری در اطلاع دادن و مانند آن مستند به مالک باشد.
تبصره ۲- هرگاه کسی در ملک دیگری و بدون اذن او، مرتکب یکی از کارهای مذکور در ماده(۵۰۷) این قانون گردد و شخص ثالثی که بدون اذن وارد آن ملک شده است، آسیب ببیند، مرتکب عهده دار دیه است مگر اینکه بروز حادثه و صدمه مستند به خود مصدوم باشد که دراین صورت مرتکب ضامن نیست مانند اینکه مرتکب علامتی هشدار دهنده بگذارد یا درب محل را قفل کند لکن مصدوم بدون توجه به علائم یا با شکستن درب وارد شود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما