X
مشاوره با وکیل دادگستری- دادگران حامی

مشاوره حقوقی آنلاین

برای ارسال سوال یا درخواست از منوی سبز رنگ زیر ، وارد شوید.

برای مطالعه آرشیو سوالات حقوقی ، اینجا کلیک کنید.

تاریخ انتشار: چهارشنبه 26 آبان 1400

 ضمانت اجرای صدور و امضاء چک از حساب دیگری 

متاسفانه به صورت امانت دسته چکم را در اختیارم دوستم قرار دادم و ایشان اقدام به صدور چکی به مبلغ 5 تومان با امضای خودش نمود و چک به دلیل عدم تطابق امضا برگشت خورد. آیا برگشت چک به دلیل عدم تطابق امضا حکم کلاهبرداری دارد یا همان مجازات صدور چک بلا محل؟ به چه صورت می توانم از دوستم شکایت کنم تا مسئولیت چک برگشتی از من سلب گردد؟

 

امتیاز: Article Rating | تعداد بازدید: 1712

سوء استفاده از چک

 

آیا صدور چک از امضا و حساب دیگری جرم است ؟

  • کسی که از حساب دیگری چک صادر میکند ، باید امضای فرد صاحب دسته چک را درج کند؛ در اینصورت باید امضای صاحب چک را جعل کند؛ از طرفی شما دسته چک را به فرد مرتکب امانت داده بودید و امین از دسته چک در جهت اضرار به امانت گذار چک صادر کرده است؛ اما چون فریب و تقلبی در این زمینه صورت نگرفته است عنصر مادی کلاهبرداری تحقق نیفتاده است.
  • اما ضمانت اجراهای جعل و استفاده از سند مجعول و خیانت در امانت در صدور و امضای چک از صاحب دیگری قابل بحث است که به تفکیک به آنها میپردازیم:

1 - جعل

جعل در لغت به معنای دگرگون کردن و وارونه ساختن است.القبیح حسنا (زشت را زیبا جلوه دادن) 
تزویر در لغت به معنی دروغ و باطل است (آراستن دروغ)
جعل و تزویر در اصطلاح حقوقی به یکی از جرایم علیه آسایش عمومی اطلاق میشود . جعل و تزویر عبارت است از قلب متقلبانه حقیقت به زیان دیگری به یکی از طرق نام برده در قانون در یک سند یا نوشته یا هر چیز دیگر
ماده 523 قانون مجازات تعزیرات جعل و تزویر را توضیح داده است.
در اکثر موارد یک سند برای استفاده بعدی از آن جعل میشود اما از نظر حقوقی مرتکب دو جرم جداگانه را مرتکب شده است یکی جعل و دیگری استفاده از سند مجعول .
رای وحدت رویه شماره 1188 مورخه 1336 استفاده و استعمال اسناد مجعوله جرمی است مجزا از جرم جعل که باید احکام جداگانه برای آن صادر شود.به علاوه حکم شماره 299- مورخه 1320/5/31 هم در تایید همین نظر است.
برای تحقق جرم حصول نتیجه (به دست آوردن منافع مادی و معنوی ) شرط نیست بلکه صرف استعمال سند موجب تحقق جرم است. دو حکم به شماره 770- مورخه 1316/4/10و شماره 6782 مورخه1320/3/21 شعبه دوم دیوان عالی کشور هم در تایید همین نظر است.
علاوه بر بحث حصول نتیجه عنصر معنوی جرم جعل هم حایز اهمیت است به این معنا که عمل تحریف واقعیت در یک نوشته به قصد اضرار باشد علاوه بر آن وجود قصد متقلبانه الزامی است قصد متقلبانه هم باید مبتنی بر سوء نیت و آگاهی نسبت عمل ارتکابی  باشد.
حکم شماره 292 - مورخه 1320/1/31 شعبه دوم دیوان عالی کشور در مورد قصد مجرمانه در جعل هم این نظر را تایید میکند.
جعل مزبور شامل عمل جاعلی است که سندی را امضا میکند اعم از اینکه به نام شخص معینی دیگری یا با نام فرضی و غیر واقعی یا به نام خود به جای امضا کننده اصلی امضا کند. در اینجا جاعل به متن نوشته یا سند کاری ندارد بلکه مهر یا امضای صاحب نوشته را جعل می کند. مهر اشخاص و اثر انگشت اشخاصی که امضا ندارند در حکم امضا اوست و ساختن آن جعل می باشد.

 

 

2- استفاده از سند مجعول

در بیشتر موارد یک سند به منظور استفاده بعدی جعل می‌شود ولی از نظر حقوقی دو جرم جداگانه رخ داده است یک جعل دو استفاده از سند مجعول.(رای وحدت رویه شماره ۱۱۸۸- مورخه ۳۰/۳/۱۳۳۶)(حکم شماره ۲۹۹-۳۱/۵/۱۳۲۰ شعبه دوم دیوان عالی کشور)
برای تحقق جرم استفاده از سند مجعول به دست آوردن منافع مادی شرط تحقق جرم مزبور نیست بلکه استفاده از سند مجعول شرط تحقق جرم مزبور است احکام شماره ۷۷۰- مورخه ۱۰/۴/۱۳۱۶ و شماره ۶۷۸۲ مورخه ۲۱/۳/۱۳۲۰ شعبه دوم دیوان عالی کشور حاکی از همین سخن است.همیچنین علم و اطلاع مرتکب از جعلی بودن سند الزامی است که صراحتا در ماده ۵۳۵ و ۵۳۶ قانون مجازات تعزیرات اشاره شده است.

3- خیانت در امانت

طبق ماده 673 - 674 قانون مجازات اسلامی تعزیرات خیانت درامانت هم شامل اموال منقول و هم غیرمنقول می شود.
خیانت در امانت زمانی اتفاق می افتد که مال توسط امین به امانتباشد و بنا بر استرداد باشد. و از قبیل قرض نباشد.در این صورتاست که امکان ورود دعوا به دادگاه حقوقی وجود دارد و جرم دیگرمصداقی ندارد. پس باید ثابت شود که اولا یک رابطه حقوقی بینابین و امانت گذار وجود داشته است و بنای طرفین بر استرداد باشد؛ پس در صورتیکه عدم استرداد مال در عوض مطالبه حقی توسط امانت گذار باشد، دیگر مصداق جرم خیانت در امانت بر آنصدق نمی کند بلکه دعوای حقوقی خواهد بود
(حکم شماره 989 - 1319/3/18 شعبه پنجم دیوان عالی کشور - حکم شماره 1606/13 - 1329/9/11 شعبه پنجم دیوان عالیکشور)
رفتار مرتکب طبق نصّ ماده مزبور در چهار حالت استعمال- تلف- تصاحب-مفقود انجام می شود.
رفتار امین در این مورد در ردیف تصاحب قرارمیگیرد؛ به اینمعناست که مال را از آن خود کند یا به ملکیت خود درآورد؛ امینتلاش می کند مال امانی را با تغییر نیت به ملکیت خود درآورد؛ احراز این امر با درخواست مالک و ممانعت در استرداد مالصورت می گیرد.(عدم استرداد عمدی قرینه ای بر تصاحب است.)
جرم خیانت در امانت از جرایم مقید است چون امین به ضررمالکین این جرم را انجام می دهد.
مرتکب هم باید سوء نیت عام داشته باشد هم سوء نیت خاص یعنی هم علم و آگاهی و هم اراده؛ علم به این که مال امانی است ومتعلق به خودش نیست و هم اینکه به قصد اضرار این کار را انجام دهد.
ماده 674 قانون مجازات تعزیرات شش ماه تا سه سال حبستعزیری درجه پنج است؛ اما طبق قانون کاهش حبس تعزیری مصوب 99 حداقل و حداکثر این مجازات به نصف تقلیل یافته است.

 

 

مستندات قانونی - سوء استفاده از چک دیگری

ماده ۶۷۳ قانون مجازات اسلامی
هر کس از سفید مهر یا سفید امضایی که به او سپرده شده استیا به هر طریق به دست‌آورده سوء‌استفاده نماید به یک تا سه سالحبس‌ محکوم خواهد شد.


ماده ۶۷۴ قانون مجازات اسلامی
هر گاه اموال منقول یا غیر منقول یا نوشته‌هایی از قبیل سفته وچک و قبض و نظایر آن به عنوان اجاره یا امانت یا رهن یا برایوکالت یا هر کار با اجرت یا بی‌اجرت، به کسی داده شده و بنا براین بوده است که اشیاء مذکور، مسترد شود یا به مصرف معینیبرسد و شخصی که آن اشیاء نزد او بوده آنها را به ضرر مالکینیا متصرفین آنها استعمال یا تصاحب یا تلف یا مفقود نماید بهحبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد


ماده ۵۳۵ قانون مجازات اسلامی
هر کس اوراق مجعول مذکور در مواد (۵۳۲)، (۵۳۳) و (۵۳۴) را با علم به جعل و تزویر مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران خسارت‌وارده به حبس از شش ماه تا سه سال یا به سه تا هیجده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.


ماده ۵۳۶ قانون مجازات اسلامی
هر کس در اسناد یا نوشته‌های غیر رسمی جعل یا تزویر کند یا با علم به جعل و تزویر آنها را مورد استفاده قرار دهد علاوه بر جبران‌ خسارت وارده به حبس از شش ماه تا دو سال یا به سه تا دوازده میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهد شد.


ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی
جعل و تزویر عبارتند از: ساختن نوشته یا سند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن‌یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته‌ای به نوشته دیگر یا بکار بردن مهر دیگری ‌بدون اجازه صاحب آن و نظایر اینها به قصد تقلب.


پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما
 

ثبت امتیاز
نظرات
در حال حاضر هیچ نظری ثبت نشده است. شما می توانید اولین نفری باشید که نظر می دهید.
ارسال نظر جدید

تصویر امنیتی
کد امنیتی را وارد نمایید:

رزرو وقت مشاوره حقوقی با وکیل

در صورت تمایل به دریافت مشاوره حقوقی از دفتر وکیل مسعود محمدی و دفتر وکالت دادگران حامی و جهت هماهنگی و رزرو وقت مشاوره حقوقی حضوری و مشاوره حقوقی تلفنی، کلیک کنید.