فروش با وکالتنامه و خیانت در امانت وکیل

_{^{پاسخ – بررسی امکان خیانت در امانت وکیل در فروش وکالتی}}

• به موجب ماده 656 قانون مدنی وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید.
• اثر عقد وکالت اعطای نیابت است؛ بدین معنی که موکل اقدام وکیل را، در انجام دادن اعمال حقوقی ، به منزله ی اقدام خود می داند و به او اختیار می دهد که به نام و حساب موکل تصرفاتی کند. 
• اختیاری که وکیل پس از انعقاد عقد به دست آورده است ناشی از تراضی با موکل و محدود به مفاد آن است.
• وکیل نایب و امین موکل است و بیش از هر چیز باید در اندیشه حفظ منافع و رعایت مصلحت موکل او باشد و حساب دوران وکالت را به او بدهد. در این رابطه دو طرف عقد نسبت به هم تعهداتی دارند که عدم رعایت ان با ضمانت اجرای حقوقی همراه است. 
• وکیل باید مطابق آنچه که موکل به او وکالت داده عمل کند و از حدود وکالت خارج نشود و در چیزی که در آن نیابت ندارد عمل نکند و اگر عمل کند از حدود وکالت خارج شده است.
• ضمانت اجرای تخلف از این تعهد، عدم نفوذ عمل حقوقی است که وکیل بدون داشتن نمایندگی انجام داده. بی گمان موکل می تواند عمل فضولی وکیل را تنفیذ کند ولی هرگاه از امضای آن خودداری کند معامله هیچ اثری ندارد. بنابراین، موکل می تواند عمل حقوقی ای که وکیل خارج از نیابت انجام داده را باطل نماید.
• در خصوص فروش با وکالتنامه و خیانت در امانت وکیل باید گفت وکیل با پذیرفتن نیابت به طور ضمنی ملتزم به اجرای لوازم و مقدمات وکالت می شود.
• اموالی که به وکیل سپرده می شود جهت اجرای موضوع وکالت نزد وکیل امانت محسوب می شوند، وکیل ضمن اینکه وکالت را بر عهده دارد مسئول حفاظت از مال نیز می باشد. از این حیث وکیل به مانند مستودع می باشد و اموالی که در نتیجه اجرای وکالت تحصیل می شود متعلق به موکل و نزد وی امانت است.
• بنابراین، وکیل ضامن خسارت نیست مگر در صورت تعدی و تفریط. تعدی و تفریط وکیل در این دوران عقد را منحل نمی سازد، ولی موجب مسئولیت او و تبدیل ید امانی به ید ضمانی می شود و خیانت در امانت وکیل را محقق می سازد.

_{^{موارد تعهدات وکیل}} 

1- تعهد به انجام موضوع وکالت و دادن حساب : تعهد اصلی وکيل، انجام ماموريتی است که موکل به وی واگذار کرده. همچنين بايد نسبت به اداره اموال موکل حساب داده و هر آنچه را به جای وی گرفته مسترد دارد
2- تعهد به کوشش متعارف : وکيل بايد در غياب دستورات صريح موکل، در انجام مأموريت خود سعی و کوشش متعارف داشته و بر حسب اوضاع و احوال متفاوت، بايد اقدامات متنوعی انجام دهد.
3- رعایت مصلت موکل: تعهد دیگر وکیل، تعهد به درستی و صداقت و رعايت مصلحت موکل است و وکیل باید مأموريت خويش را در راستای منافع موکل به پايان برساند

پاسخ به پرسش مطرح شده

در پاسخ به پرسش شما باید گفت وکیل امین موکل محسوب شده و هرگاه از اختیارات خود تجاوز نماید و در نتیجه سبب ورود خسارت به موکل گردد، عمل او تعدی محسوب شده و موجب ضمان است. برای شکایت از وکیل ابتدا باید وقوع عقد وکالت را اثبات نمایید. سپس از آنجایی که ید وکیل، امانی است باید خیانت در امانت او را که همان عدم تأدیه ثمن معامله به موکل است را ثابت کنید. در صورتی که موارد فوق ثابت شد، وکیل مسئول پرداخت ثمن معامله و کلیه ی خساراتی است که از این طریق متوجه موکل گردیده است. 

_{^{مواد قانونی قابل استناد در خصوص خیانت در امانت وکیل در وکالتنامه}}

ماده ۲۴۷ قانون مدنی
معامله به مال غیر جز به عنوان ولایت یا وصایت یا وکالت نافذ نیست ولو اینکه صاحب مال باطناً راضی باشد ولی اگر مالک یا قائم‌مقام او پس از وقوع معامله آن را اجازه نمود در این صورت معامله صحیح و نافذ میشود.
ماده ۲۴۸ قانون مدنی
اجازه مالک نسبت به معامله فضولی حاصل میشود به لفظ یا فعلی که دلالت بر امضاء عقد نماید.

ماده ۶۵۶ قانون مدنی
وکالت عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین طرف دیگر را برای انجام امری نایب خود مینماید.
ماده ۶۵۷ قانون مدنی
تحقق وکالت منوط به قبول وکیل است.
ماده ۶۵۸ قانون مدنی
وکالت ایجاباً و قبولاً به هر لفظ یا فعلی که دلالت بر آن کند واقع میشود.
ماده ۶۵۹ قانون مدنی
وکالت ممکن است مجانی باشد یا با اجرت.
ماده ۶۶۰ قانون مدنی
وکالت ممکن است به طور مطلق و برای تمام امور موکل باشد یا مقید و برای امر یا امور خاصی.
ماده ۶۶۱ قانون مدنی
در صورتی که وکالت مطلق باشد فقط مربوط به اداره کردن اموال موکل خواهد بود.
ماده ۶۶۲ قانون مدنی
وکالت باید در امری داده شود که خود موکل بتواند آن را بجا آورد وکیل هم باید کسی باشد که برای انجام آن امر اهلیت داشته باشد.
ماده ۶۶۳ قانون مدنی
وکیل نمیتواند عملی را که از حدود وکالت او خارج است انجام دهد.
ماده ۶۶۴ قانون مدنی
وکیل در محاکمه وکیل در قبض حق نیست مگر اینکه قرائن دلالت بر آن نماید و همچنین وکیل در اخذ حق وکیل در مرافعه نخواهد‌بود
ماده ۶۶۵ قانون مدنی
وکالت در بیع وکالت در قبض ثمن نیست مگر اینکه قرینه قطعی دلالت بر آن کند.
ماده ۶۶۶ قانون مدنی
هر گاه از تقصیر وکیل خسارتی به موکل متوجه شود که عرفاً وکیل مسبب آن محسوب میگردد مسئول خواهد بود.
ماده ۶۶۷ قانون مدنی
وکیل باید در تصرفات و اقدامات خود مصلحت موکل را مراعات نماید و از آنچه که موکل بالصراحه به او اختیار داده یا بر حسب‌ قرائن و عرف و عادت داخل اختیار او است تجاوز نکند.
ماده ۶۶۸ قانون مدنی
وکیل باید حساب مدت وکالت خود را به موکل بدهد و آنچه را که به جای او دریافت کرده است به او رد کند.
ماده ۶۶۹ قانون مدنی
هر گاه برای انجام امر دو یا چند نفر وکیل معین شده باشد هیچ یک از آنها نمیتواند بدون دیگری یا دیگران دخالت در آن امر بنماید مگر ‌اینکه هر یک مستقلاً وکالت داشته باشد در این صورت هر کدام میتواند به تنهایی آن امر را بجا آورد.
ماده ۶۷۰ قانون مدنی
در صورتی که دو نفر به نحو اجتماع وکیل باشند به موت یکی از آنها وکالت دیگری باطل میشود.
ماده ۶۷۱ قانون مدنی
وکالت در هر امر مستلزم وکالت در لوازم و مقدمات آن نیز هست مگر اینکه تصریح بعدم وکالت باشد.
ماده ۶۷۲ قانون مدنی
وکیل در امری نمیتواند برای آن امر به دیگری وکالت دهد مگر اینکه صریحاً یا به دلالت قرائن وکیل در توکیل باشد.
ماده ۶۷۳ قانون مدنی
اگر وکیل که وکالت در توکیل نداشته انجام امری را که در آن وکالت دارد به شخص ثالثی واگذار کند هر یک از وکیل و شخص ثالث در‌مقابل موکل نسبت به خساراتی که مسبب محسوب میشود مسئول خواهد بود.

پاسخ داده شده توسط کارشناس حقوقی ما : سرکار خانم داوودی